Kapalı Maraş’a ilişkin aydınlatma girişimleri
Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi (AKPM) Maraş Raportörü Piero Fassino, Kapalı Maraş konusunda çalışma yapmak üzere geldiği Kıbrıs’ta, taraflar arasında bir diz görüşme gerçekleştirmiştir. Söz konusu ziyaret kararı, Kapalı Maraş’ın eski sakinlerine (Kıbrıslı Rumlara) iadesini öngören Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi kararı temelinde alınmıştır.
Kıbrıs Rum Yönetimi tarafından, uluslar arası platformlarda, Kapalı Maraş ile ilgili yapılan girişimler karşısında, siyasi iradenin yetersiz ve zayıf kamış olması nedeniyle, Maraş konusunun sivil inisiyatif ile değerlendirilmesi zorunlu ve gerekli olmaktadır. 2003 yılında başlatılan tanıtım faaliyetleri kapsamında, Kıbrıs Vakıflar İdaresinin hukuki statüsü ile Kapalı Maraş’taki mülkiyet ve tazminat hakları konusunda, BM Genel Sekreteri, ABD Başkanı, Rusya Federasyonu Başkanı, AB Dönem Başkanları ve AB organları Kıbrıs Türk Halkının mülkiyet hakları konusunda aydınlatılmış; Ayrıca, 2015 yılında İngiltere’de mukim Kıbrıs Türk Derneklerinin organizasyonu çerçevesinde İngiltere Parlamentosu ile Londra Üniversitesinde “Vakıflar İdaresinin Kapalı Maraş’taki Mülkiyet ve Tazminat Hakları” konulu konferanslar düzenlenmiştir.
Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi (AKPM) Maraş Raportörü Piero Fassino’ya muhatap mektup
Raportöre gönderilen tanıtım amaçlı mektupta yer alan konular altı başlık altında aşağıda özetlenmektedir.
Kapalı Maraş’ın ada genelinde geçerli Kıbrıs Yasalarına aykırı bir şekilde Kıbrıslı Rumlar tarafından işgal edildiği izah edilmektedir.
Kapalı Maraş’taki mülkiyet haklarının Abdullah Paşa, Lala Mustafa Paşa ve Bilal Ağa Vakıfları temelinde Kıbrıs Vakıflar İdaresine ait olduğu, bu hususun tapu kayıtları, vakfiyeler ve ada genelinde geçerli yasalar ile teyit edildiği; Kapalı Maraş’taki toprağın % 99.9 oranında hukuk kurallarına ve Kıbrıs Yasalarına aykırı bir şekilde, Kıbrıs Rum Kilisesi, Kıbrıslı Rumlara ait şirketler, Rum okul komisyonları, Rum Belediyesi, Merkezi Hükümet, Kamu kuruluşları ve Rum şahıslar tarafından işgal edildiği; Bu bağlamda Kapalı Maraş bölgesindeki 4,638 dönüm 300a2 tutarındaki vakıf taşınmaz malların %99.9’unun gasp edildiği, Vakıflar İdaresinin elinde sadece 1 dönüm 2 evlek 452 a2 tutarında taşınmaz mal kaldığı hususları izah edilmektedir.
1974 Yılı İtibarı ile Kapalı Maraş İşgalciler Tablosu
İŞGALCİLER
İŞGAL EDİLMİŞ EMLAK VE TAPU KAYITLARI
Kayıt Dönüm Evlek Ayak Kare
Kıbrıslı Rum Şahıslar 5,877 3,362 1 2,127
Genel Kullanım Alanları 787 1 3,369
Merkezi Hükümet 74 166 2 3,307
Kıbrıs’lı Rumlara ait Şirketler 165 125 1 666
İngiliz Savunma Bakanlığı 8 91 1 24
Rum Okul Komisyonları 11 40 2 2,986
Kıbrıs Rum Kilisesi 37 33 0 784
Maraş Belediyesi 7 22 0 1,534
Kamu Kuruluşları 7 4 1 3,212
Yabancı uyruklu şahıslar 33 2 1 1,821
Kıbrıs’lı Türk şahıslar 5 0 2 1,618
TOPLAM 6,224 4,636 1 3,448
Vakıf hükümlerinin 1571 yılından günümüze kadar Kıbrıs hukuk sisteminde geçerliliğini koruduğuna vurgu yapılmaktadır.
Mülkiyet hakkının dayandığı hukuki zemin üzerinde durulmakta, bu bağlamda vakıf hükümlerinin 1571 yılından itibaren Kıbrıs hukuk sisteminde özel statü ile yer aldığı ve 1960 Anayasası ile tanındığı; Anayasal ve yasal düzeyde tanınmış hükümlere göre vakıfların hiçbir şekilde ortadan kaldırılamayacağı, içeriklerinin ve statülerinin değiştirilemeyeceği, hiçbir şart altında elden çıkarılamayacağı; Vakıflara el konulamayacağı, sonsuza dek yaşatılacakları, ve işgal edilmiş vakıfların tazminat ödemeleri ile birlikte iade edilmeleri gerektiği; Vakıf hükümlerinin Sömürge dönemi mahkeme kararları ile de teyit edildiği hususlarında bilgi verilmektedir.
Hukuk kurallarına aykırı bir şekilde gasp edilmiş Vakıf emlaktan kaynaklanan tazminat hakkımıza dikkat çekilmektedir.
- yüzyılın başlarındaki gasp ve işgal göz önünde bulundurulduğu takdirde Vakıflar İdaresi adına tahakkuk etmiş tazminat hakkının önemli boyutlara ulaştığına dikkat çekilmektedir.
Kapalı Maraş’ın Vakıflar İdaresi tarafından geliştirilecek masterplan çerçevesinde inşa edilmesi üzerinde durulmaktadır.
Kapalı Maraş bölgesinin yerleşim dışında olması nedeniyle sosyal, ekonomik ve çevre sorunlarına neden olduğu, bu bağlamda, Vakıflar İdaresi tarafından hazırlanacak yatırım planı çerçevesinde Kapalı Maraş’ın Turizm-Ticaret merkezi olarak yeniden inşa edilmesi üzerinde durulmaktadır.
Kapalı Maraş İle İlgili Güvenlik Konseyinin 550 (1984) sayılı kararı değerlendirilerek mülkiyette hukukun üstünlüğü ilkesine vurgu yapılmaktadır.
Bu bölümde, mülkiyet hakkı ile ilgili olarak hukukun üstünlüğü ilkesine dikkat çekilmektedir.
Sonuç bölümünde, Vakıflar İdaresinin mal sahibi sıfatıyla Kapalı Maraş’ı tasarrufuna alma hakkına sahip olduğu belirtilmektedir.
Hukuki kurallar ve hukukun üstünlüğü ilkesi çerçevesinde, Vakıflar İdaresinin, Kapalı Maraş’ın asli mal sahibi sıfatıyla Kapalı Maraş bölgesindeki mülkiyet ve tazminat haklarını kullanmak üzere gerekli adımları atma hakkına sahip olduğu vurgulanmaktadır.
Kıbrıs Vakıflar İdaresi Eski Genel Müdürü Taner Derviş
Yorumlar kapalı.