Erkut Uluçam

Toprak analizi nasıl yapılır?






Toprak, canlılara hayat veren ve yaşamlarını sürdürmeleri için kaynak oluşturan alanlardır. Bitkiler için besin elementlerini içinde tutan, birçok mineral maddeyi yapısında saklayan toprak örtüsü, yanlış tarımsal gübre kullanımı, fazla sulama, erozyon, kuraklık ve su kirliliği gibi nedenlerle zaman içinde besleyici değerlerini kaybedebiliyor. Bu nedenle, toprağın besleyiciliğinden emin olmak için topraktan örnek alınıyor ve analiz ediliyor. İşte bu çalışma toprak analizi adıyla anılıyor. Böylelikle, toprağın yapısındaki besin miktarları, toprağın ihtiyaçları, yapılması gerekenler belirleniyor ve çiftçilerimiz bitkilerinin sağlıklı yetişmesi için doğru adımları atabiliyor. Toprak analizi; doğru ürünün seçimi, doğru toprağa ekimi, yüksek verim ve kaliteli ürün alımı, dengeli gübreleme ve sulama için büyük önem taşıyor. Yapılan analizler sonucu toprağın gereksiz gübrelenmesinin, verimsiz bir ekim döneminin, toprağın besin öğelerini kaybetmesinin önüne geçilebiliyor.
Toprak analizi için numune ne zaman alınır?

Toprak numunesi yıl boyunca, hava koşullarının uygun olduğu hemen her zaman alınabiliyor. Uygun hava koşulları, toprağın güçlük çıkaracak kadar kuru veya yaş olmaması anlamına geliyor. Buna ek olarak toprak analizi için örnek alırken homojenliğe dikkat ediliyor ve toprağın farklı yerlerinden alınan farklı örnekler el ile güzelce karıştırılıyor.
Eğer tarla ekimi, seracılık ve süs bitkisi yetiştiriciliği için örnek alacaksanız, ekim ve dikim zamanından 1 ay kadar önce örnek toplamalısınız. Söz konusu yetişmiş meyve ağaçlarının olduğu bir bahçe ise gübreleme zamanından 1-2 ay kadar önce yaprak ve toprak numunesi toplayabilirsiniz. Çoğu zaman analiz için toprak yeterli oluyor, detaylı inceleme gerektiren özel durumlarda yaprak analizi için de ilgili laboratuvarlara başvuruda bulunabilirsiniz.
Toprak analizi için numune nasıl alınır?

Toprak analizi yapmak üzere numune alırken toprak burgu makinesi, sonda, kürek ve bel gibi bahçecilik aletlerden yararlanabilirsiniz. Bu sırada kullanılan malzemelerin temiz ve paslanmamış olmasına dikkat etmelisiniz. Kullanacağınız araçların gübre atımında kullanıldıktan sonra temizlendiğinden emin olmalısınız, kirli araçlarla toplanan örneklerin analiz sonucu da yanlış çıkabiliyor. Ayrıca yüzeysel örneklerde bel ve kürek kullanımı yeterli olurken 30-60 cm derinlikten örnek almak için sonda veya burgu kullanmak gerekiyor.

Toprak örneği alırken;
-Arazinin yapısının tam olarak karşılanması için zikzak çizilerek örnekleme yapmalısınız.
-Ekilecek alanın her yerinden çok sayıda numune toplamalısınız. Toprak yapısının geniş alanlarda aynı olması durumunda tarlada 50 dekara, bahçe bitkilerinde 20 dekara bir numune olacak şekilde ortalama 8-10 noktadan örnek almalısınız. Bu örnekleri karıştırarak homojen bir toprak elde etmelisiniz.
-Tek yıllık bitki yetiştiriciliği yapıyorsanız 0-30 cm derinlikte yani yüzeyden numune almak yetiyor. Çok yıllık yetiştiricilikte, meyve bahçeleri ve bağlarda ise taç izdüşümünden 0-30 ve 30-60 cm derinlikte örnek toplamalısınız. Hatta gereken durumlarda 60-90 cm, 90-120 cm derinden de numune alabilirsiniz.
-Zikzak numune toplama yönteminde, örnek alacağınız yerleri işaretledikten sonra bölgedeki otları, çöpleri, taşları temizlemelisiniz. V şeklinde çukur açarak bir kenarını düzleştirebilir ve 3-4 cm kalınlığında toprak kesiti alarak örnekleri toplayabilirsiniz. Aldığınız kesitin sağını, solunu ve ucunu tıraşlamanız gerekiyor. Tüm örnekleri topladıktan sonra bir araya getirerek yeniden temizliğini kontrol etmeli ve karıştırarak an az 2 kilogram edecek şekilde paketlemelisiniz. Sonra zaman kaybetmeden laboratuvara teslim etmelisiniz.
-Homojen hale getirdiğiniz toprağı temiz bez bir torba veya naylon poşet içine koyduktan sonra üzerini etiketlemelisiniz. Silinmeyecek şekilde; arazinin adresini, alındığı tarihi, derinliği, arazinin dekar cinsinden büyüklüğünü not düşmeniz yeterli oluyor. Böylelikle herhangi bir karışmanın önüne geçebilirsiniz.
Toprak analizinin önemi nedir?

Toprak analizi yaptırılmadan ekim yapmak, gereksiz gübrelemeye neden olabiliyor. Fazla gübre kullanımı ise hem toprağa hem de bitkiye zarar veriyor. Eğer ihtiyaç miktarının altında gübre kullanılırsa bu kez de verimde ve kalitede azalma meydana geliyor. Ayrıca yanlış gübre seçimi de toprağı ve bitkiyi zarara uğratıyor. Buna ek olarak yetiştirilecek ürünün cinsini ancak toprak analizi ile doğru bir şekilde tayin edebilirsiniz. Eğer toprak analizi yaptırmazsanız, ekin seçiminden verime kadar birçok hayati noktada hata yapabilirsiniz.
Toprak analizi için örnek alırken nelere dikkat etmelisiniz?

Toprak örneğinin verimli sonuç verebilmesi için tüm ekim alanını temsil etmesi, doğru bir şekilde örnek alınması gerekiyor. Bunun için sık yapılan hatalardan kaçınmalısınız:
-Toprağı derinden değil de gerekli olmasına rağmen yüzeyden alma yanlışına düşmemelisiniz.
-Numuneyi temiz bir poşete koymak yerine gübre poşetine veya ilaç poşetine yerleştirmemelisiniz.
-Az miktarda (2 kilogramdan az) örnek ile analiz yaptırmamalısınız.
-Toprağı temizlemeyi, karıştırmayı ihmal etmemelisiniz.
-Numuneyi etiketlemeyi unutmamalısınız.
-Yol kenarından ve tarla sınırından örnek almamalısınız.
-Daha önce gübre yığdığınız, kireç döktüğünüz yeri örnek için kullanmamalısınız.
-Sulama kanalı veya damlama sulama olan yerleri, su basmış veya birikinti olan alanları analiz örneği için seçmemelisiniz.
-Hayvanların yattığı veya uzun süredir kullandığı yerlerden örnek almamalısınız.
-Anız yakılan yerlerden örnek toplamamalısınız.
-Farklı nedenlerle bazı bölgelerin aşırı tuzlu olduğunu düşünüyorsanız bu bölgeleri ayrı değerlendirmelisiniz.
Tüm bu bilgilerin yanı sıra aynı tarla içinde renk, eğim, yön, bünye, derinlik, tabii bitkiler, verim, gübre, toprak işleme farklılığı bulunan alanlardan, her alan için ayrı ayrı toprak almak gerekiyor.
Toprakta neler analiz edilir?

Toprağın kireç oranı, tuz miktarı, pH seviyesi, nem ve organik içeriği, mineral değerleri tespit ediliyor. Fosfor, potasyum, kalsiyum, sodyum, demir, bakır, çinko, bor, magnezyum gibi içerikler ölçülüyor. Bunun yanında topraktaki metal miktarı belirleniyor, bu sayede bitkilerin ağır metal ve dayanıklılık sınırının tespiti için referans oluşturuyor. Ayrıca toprağın parçalanmaya karşı direnci, hacim ağırlığı, tane yoğunluğu, sulama suyu miktarı da toprak analizi ile ortaya çıkıyor.

Toprak analizi nasıl yapılır?
Yorum Yap

Yorumlar kapalı.