Erkut Uluçam

Bordo bulamacı nedir? Nasıl kullanılır?






İlk olarak 19. yüzyılda Fransa’nın Médoc bölgesinde üzüm yetiştiriciliği yapan çiftçiler tarafından hırsızları uzaklaştırmak için kullanılan kireç ve bakır sülfat bazlı karışım, Bordeaux Üniversitesi’ndeki bir profesör tarafından hastalıklara karşı etkili olmasının keşfiyle bugünkü kullanımı ile karşımıza çıkıyor. Bağ mildiyösünü önlediği keşfedilen mavi yeşil karışım, daha sonra ilaç olduğunu fark eden profesör nedeniyle Bordeaux yani bordo bulamacı adıyla tanınıyor.
İçerisinde %98 bakır sülfat yani göztaşı bulunduran karışım bir de kireç içeriyor. Hem bakteriyel hem de fungal hastalıklara karşı koruma vadediyor. Sonbahar mevsiminde, hasat sonrasında ve ilkbahar aylarında çiçek gözleri uyanmadan kullanılıyor. Bu uygulamalar, bir sonraki yıl olabilecek potansiyel hastalıklara karşı ağaçları koruma altına alıyor.
Bordo bulamacının etkileri

-Çiçeklenmeyi birkaç gün geciktiriyor. Bu sayede don riskine karşı ağaçların dayanıklılığına katkı sağlıyor.
-Yumuşak çekirdekli meyve ağaçlarında karaleke ve ateş yanıklığı hastalığına karşı koruyucu olan ilaç, sert çekirdekli meyve ağaçlarında ise bakteriyel kanser, yaprak delen ve dal yanıklığı hastalığına karşı kullanılıyor.  Eriklerde cep hastalığı, şeftalide yaprak kıvırcıklığı, cevizde antraknoz- yosunlaşmalar için bordo bulamacına başvuruluyor. Domateste mildiyö, bağlarda mildiyö ve ölü kol gibi hastalıkları önlüyor.
-Zeytinde görülen Armillaria kök çürüklüğü, Rosalinia kök çürüklüğü ve Verticilium hastalığına karşı kullanılabiliyor.
Bordo bulamacı nasıl yapılır?

Piyasada hazır halde bulunabildiği gibi hammaddeleri ayrı ayrı alınarak karıştırılabilen ve üreticiler tarafından da hazırlanabilen karışım, ekonomik olması ve kolay uygulanması nedeniyle hemen hemen herkes tarafından kullanılıyor.
1 kilogram bordo bulamacı için gerekli malzemeler:
-1 kg göztaşı
-1 kg sönmüş veya 0,5 Kg sönmemiş kireç
-1 adet 100 lt’lik kap
-1 adet 50 lt’lik kap
-Süzmek için tülbent
-Karıştırmak için bir sopa
Kapların plastik, ağaç fıçı, beton olması gerekiyor. Bordo bulamacı yapımında demir, saç, teneke gibi malzemeler kullanılamıyor. Bordo bulamacı hazırlanırken öncelikle göztaşı 50 litre su alan bir kapta eritiliyor. Kireç suda söndürülüyor veya sönmüş kireç seçiliyor, 100 litrelik fıçıya süzülerek aktarılıyor. Su ilave edilerek 50 litreye tamamlanıyor. İlk kapta hazırlanan 50 litrelik gözyaşı taşı solüsyonu, kireçli su üzerine yavaş yavaş dökülüyor. Yavaşça ve karıştırılarak yapılan işlemin ardından açık mavi bir bulamaç elde ediliyor. Bu oranlarla 1 kilogramlık bordo bulamacı yapılabiliyor.
Bordo bulamacı hazırlarken ve kullanırken dikkat edilmesi gerekenler şöyle sıralanıyor:
-Bulamaç yapılırken asla göztaşı üzerine kireçli su dökülmüyor. Her zaman göztaşı eritilmiş suyun yavaşça kireçli suya ilave edilmesi gerekiyor.
-Sönmemiş kireç kullanılıyorsa muhakkak eritilip süzülmesi öneriliyor. Erimemiş bir taş, toprak veya kalıntı varsa çıkarılarak bir o kadar daha kireç eklenmesi ve yeniden eritilmesi gerekiyor.
-Bordo bulamacı asla ilaçla karıştırılmıyor.
-Bordo bulamacı atılmasının ardından ilaçlama aletinin tamamen temizlenmesi tavsiye ediliyor.
-Bulamacın yapıldığı gibi kullanılması önem arz ediyor.
-Ekinlerde ve toprakta ihtiyaç fazlası element olmasına neden olabiliyor. Bu da toprağa ve ekine zarar veriyor.
-Bakır sülfatın insan bünyesine zarar verebildiği biliniyor. Göz, cilt ve solunum sistemi ile temas, bedende tahrişe, zehirlenmelere, akciğer fibrozis gibi hastalıklara, yaralanmalara neden olabiliyor. Bu nedenle bordo bulamacı uygulamaları sırasında çiftçilerimizin koruyucu kıyafet, eldiven ve maske kullanmaları önem arz ediyor.
Bordo bulamacı ne zaman atılır?

-Bordo bulamacı, meyve ağaçlarına sonbaharda yaprakların dörtte üçü veya tamamı döküldüğünde %2’lik doz ile uygulanıyor. İlkbaharda uygulanacağında ise gözler uyanmadan 1 hafta kadar önce %1-1.5’luk doz yeterli görülüyor.
-Uyanmaya başlayan bağlarda, sürgün boyları bir karışa ulaştığında bordo bulamacı atılabiliyor.
-Zeytinde halkalı leke hastalığına karşı, sürgün öncesinde şubat ayında %1.5, çiçek açmadan önce nisan ayında ise %1 oranında uygulama gerçekleştiriliyor. Zeytin dal kanseri varsa, ilk ilaçlama aralık ayı sonunda, hasadın ardından %2 ile yapılıyor. İkinci ilaçlamada şubat sonundaki don zararından sonra %2 düzeyinde, 3. ilaçlamada ilkbaharda yağmurlar öncesinde %1 oranında ve 4. ilaçlamada sonbahar yağmurlarından önce %2 bordo bulamacı veriliyor.
-Elma ve armutta karaleke hastalığı olduğunda, dal sıracası bulunan bölgelere %2, bulunmayan kısımlara %1 uygulama yapılıyor. Çiçek gözleri çıktığında birinci ilaçlama gerçekleştiriliyor.
-Bağlarda ölü kol hastalığı durumunda, durgun dönemde, budamanın ardından %4 oranında uygulama yapılıyor. Bağ antraknozunda sürgünler 20 cm civarına olduğunda 0.5 oranında, çiçeklenme öncesinde %1 düzeyinde, çiçeklenmenin hemen ardından %1.5’luk oranda, bordo bulamacı veriliyor. Bağ mildiösü karşısında ise sürgünler 25 cm boya ulaştığında devrede 0.5 oranında, sonraki ilaçlamalarda ise etki süresine bakılarak %1 ve 1.5 düzeyinde bordo bulamacı kullanılıyor.
-İncirde çelik marazı varsa, budama sonrası %2 oranında uygulama yapılıyor.
-Kiraz dal yanıklığında yaprakların dökülmeye başladığı, sonbahar döneminde %1 ile birinci ilaçlama yapılıyor. Sonrasında ilkbaharda gözler uyanırken %0.6 oranında ikinci ilaçlama gerçekleştiriliyor.
Bordo bulamacı hangi ağaçlara atılır?

Bordo bulamacı, sert ve yumuşak çekirdekli meyve ağaçlarına, zeytine, üzüm bağına, gül, taflan, pittosporum gibi odun gövdeli peyzaj bitkilerine kullanılabiliyor. Sebzelerde bordo bulamacı kullanımı karşımıza çıkıyor. Bordo bulamacı karışımı; domatese, patatese, karpuz, kavun ve salatalık gibi kabakgillere verilebiliyor.

Bordo bulamacının etkileri nelerdir?

Çoğunlukla yumuşak çekirdekli meyve ağaçlarında kullanılan bordo bulamacı birçok hastalığa karşı etki gösteriyor. Bordo bulamacının etkileri nelerdir diye sorulduğunda uzunca yanıt vermek gerekiyor. Çünkü ürün hem bakterilere hem de mantar kaynaklı hastalıklara karşı önlem olarak kullanılabiliyor. Örneğin, bakteriyel kanser, yaprak delen, dal yanıklığı gibi hastalıklara karşı önlem oluşturuyor. Bunun yanında eriklerde cep hastalığı sorununa, şeftalide yaprak kıvırcıklığına, cevizde antraknoza ve yosunlaşmaya karşı etkili olduğu biliniyor. Özellikle etmeni bakteri veya mantar olan hastalıklarda, etmenin ağaca girebileceği yerlere sürülen bulamaç girişe engel oluyor. Bu nedenle çoğunlukla yaralardan, çiçek gözlerinden, yaprak gözlerinden girişlere karşı gövdeye ilaçlama yapılıyor. Ancak hastalıkların bulaştığı ağaçlarda maalesef tedavi mümkün olmuyor. Bu nedenle bordo bulamacının koruyucu etkisi tarımsal üretim için oldukça mühim. Ayrıca bulamacın organik tarımda da kullanılabilmesi avantaj sağlıyor.
Bordo bulamacının etkilerinin görülebilmesi için doğru zamanlarda, uygun tekniklerle, yeterli yoğunlukta uygulanması gerekiyor. Bunun yanında belirli aralıklarla tekrarlama da gerekli görülüyor. Hastalıklara karşı adeta bir kalkan gibi kullanılan bordo bulamacı, tarımsal üretimin daha verimli ve kaliteli olmasına destek oluyor. Çünkü bakteriyel ve mantar kaynaklı hastalıklar verimi ve kaliteyi azaltarak çiftçilerimize zarar veriyor. Bu hastalıklardan korunmak çok yıllık bitkilerin sağlığının korunmasını sağlarken çiftçilerimizin maddi zararını da önlüyor.
Bordo bulamacının etkileri için açıklamamızı kısaca özetlemek gerekirse:
-Bordo bulamacı ne işe yarar diye düşünüyorsanız, öncelikle don riskine karşı kullanıldığını hatırlatmalıyız. Çünkü bordo bulamacı kullanmak çiçeklenmenin gecikmesini sağlıyor. Böylelikle ağaçların dona ve soğuk havaya karşı dayanıklılığı artıyor.
-Çekirdekli yumuşak meyve ağaçlarının maruz kaldığı birçok hastalık, ağaçların yaralarından, gözlerinden giren etkenlerden kaynaklanıyor. Girişi önleyen bulamaç sayesinde ağaçların hastalanması önlenebiliyor.
(Devam edecek)

Bordo bulamacı nedir? Nasıl kullanılır?
Yorum Yap

Yorumlar kapalı.