KISIM 2 (Hallerin Kurulması ve Çalışma Esasları), MADDE 5 (1-Ç): Hal kurulacak yerin coğrafi konumu, mesken ve işyerlerine, gıda güvenilirliği bakımından risk oluşturan tesis ve benzeri yerlere uzaklığı.
KISIM 2, MADDE 5(1-E): Hallerin çevreye, altyapıya ve trafiğe getireceği yükler.
Kısım “HALLER” diye yazılıyor ama içerikte ne haller is “HALLER” “HAL” oluyor.
Risk oluşturan yerlerden, gıda güvenilirliğinden bahsediliyor. Çevreye, trafiğe getireceği yüklerden bahsediliyor fakat ne haller ise kurulacak yer olarak Lefkoşa’nın ismi konuşuluyor hatta deklare ediliyor.
Gerekçeleriniz birbiriyle çelişiyor!
Neden Lefkoşa diye soruyoruz?
Tüccarın ve toptancının çoğunluğu orada diye cevap alıyoruz.
Yasa üretici ve üretici birlik/kooperatiflerine halde yer hakkı veriyor mu vermiyor mu? Eğer veriyorsa, neden üreticinin çok olduğu yere değil de tüccarın çok olduğu yere hal kuruluyor?
Daha başka örnekler;
Güzelyurt ve Lefke bölgesi yaş sebze ve meyvenin en fazla üretildiği yerdir. Bu bölgelerden malı alacak olan tüccar/toptancı Lefkoşa’ya gidene kadar özellikle yaz aylarında bir çok kez o ürünü yıkayıp, serinletip ürün su kaybını engellemek ister (şu anda bu uygulamayı zaten yaşıyoruz). Alın size kurak iklim ve su kaynağı sıkıntısı olan ülkede boşuna su israfı.
Mal Güzelyurt/Lefke bölgesinden arabaya binecek, Lefkoşa’ya gidip hale giriş yapacak, Güzelyurt/Lefke bölgesinde pazara sunulacak mal tekrar Lefkoşa’dan geri gelecek. Alın size yolda ürün kaybı. Ama nasıl olsa fark etmez değil mi? Kayıp ürün fiyatlandırılacak. Sağlam kalan ürüne kayıp fiyat eklenecek. Alın size ederinden fazla fiyata satış. Ama sorsanız yasa tüketiciyi de korumak için yapılıyor.
İkinci bir hal de Mağusa’ya kurulacak deniliyor. Çünkü o bölgede de tarımsal üretim vardır. Nakliyeden kurtarmak için, ürün kaybını engellemek için, fiyat artışına sebep olmamak için doğru bir adımdır. Peki bunu düşünebilenler neden diğer halin Lefkoşa’ya kurulmasını istiyorlar?
Mağusa’da hal kurulmalıdır, fakat kurulmayacağını, Mağusa ile Lefkoşa arası mesafe az, Lefkoşa’da bir hal yeter denileceğini göreceğiz.
Ve evet komisyon konusu. Şu an % 20 olan komisyonu %12 (toptancı komisyonu) + % 8 (nakliye komisyonu) olarak düzenliyorsunuz. Eğer taşımayı üretici yapacaksa neden Güzelyurt ve Lefke’deki üreticiler Lefkoşa’ya taşıma yapmak zorunda bırakılıyor? Adını taşıma işini tamamen toptancıya veriyoruz diye koysanız daha inandırıcı olurdu!
Son halini okudum, aldığım bilgilere göre sadece hükümet değil komitede bulunan meclisteki ana muhalefet de bu şekilde olmasına ses çıkarmıyormuş.
Özetle diyeceğim şu, hükümet ve muhalefetin birlikte geçirmeye çalıştıkları hal yasasının son hali üreticiyi ve tüketiciyi değil tüccar ve toptancıyı merkeze koyan bir öze sahip.
Bu yanlıştan dönülmezse olacak olan bellidir. Bu sistem çalışmayacak, hal diye yaptığınız yer ya da yerler günün sonunda toptancı ve tüccara yepyeni bir depo alanı olarak kalacak.
İşin özü, üretici de tüketici de yasadan çok bir şey beklemesin. Hal yasasının son hali onları koruyan bir yasa olmadığı gibi kaynakları, çevreyi ve gıdayı koruyan bir yasa da değil.
Kapı önünde bir biri ile kavga eder görüntüsü verenlerin kapıların ardında nasıl pazarlıklar yaptığı elbet ortaya çıkar.
Yorumlar kapalı.