Doğu Akdeniz’de keşfedilmemiş petrol ve gaz miktarı

Mart 2010’de, çoğunlukla İsrail, Gazze Şeridi, Güney Kıbrıs ve Lübnan açıklarını kapsayan Levant Havzasının petrol ve gaz potansiyelinin değerlendirildiği çalışma söz konusu havzada teknik olarak çıkarılması mümkün fakat henüz keşfedilmemiş 4,8 milyar varil petrol (doğal gaz sıvıları dahil) ve 3,5 trilyon metreküp (tcm) doğal gaz bulunduğunu tahmin etmişti. Benzer şekilde, Mayıs 2010’da yayınlanan bir başka değerlendirmede ise Nil Deltası Havzasında  teknik olarak çıkarılması mümkün fakat henüz keşfedilmemiş 7,7 milyar varil petrol (doğal gaz sıvıları dahil) ve 6,3 trilyon metreküp doğal gaz bulunduğunu tahmin etmişti.
Özetle, Amerika Birleşik Devletleri Jeolojik Araştırma Ofisi’nin (USGS) Nil Deltası Havzası ve Levant Havzasını kapsayan çalışmaları Doğu Akdeniz’de toplamda teknik olarak çıkarılması mümkün fakat henüz keşfedilmemiş 12,5 milyar varil petrol (doğal gaz sıvıları dahil) ve yaklaşık 10 trilyon metreküp doğal gaz olduğunu öngörmekteydi. Bu rakamlar “mean”, yani aritmetik ortalama sonuçlarını içermektedir. % 10,  % 90 ve %50 olasılıklar dahilindeki rakamlar da her bir çalışmada yer almaktadır. Analistler tarafından genelde aritmetik ortalama rakamları telaffuz edilir. Bu iştah kabartan rakamları ve kapsadıkları alanları gösteren Amerika Birleşik Devletleri Jeolojik Araştırma ofisinin haritalarını Doğu Akdeniz gazı konusunda yapılan hemen hemen her sunumda ve detaylı çalışmada görmüşümdür.
Aynı Amerika Birleşik Devletleri Jeolojik Araştırma ofisi, 8 Temmuz 2021 tarihinde Doğu Akdeniz havzasını kapsayan yeni bir çalışma (https://pubs.er.usgs.gov/publication/fs20213032), daha doğrusu güncelleme yayınladı. Bu güncellemede Amerika Birleşik Devletleri Jeolojik Araştırma ofisi, Doğu Akdeniz havzasında teknik olarak çıkarılması mümkün fakat henüz keşfedilmemiş petrol ve gaz varlığını (aritmetik ortalama) doğal gaz için 8,1 trilyon metreküp petrol içinse (doğal gaz sıvıları dahil) 3,1 milyar varil olarak verdi.
Amerika Birleşik Devletleri Jeolojik Araştırma Ofisi çalışması yayınlanır yayınlanmaz derhal kalem kağıdı ele alıp saatlerce rakamlara boğdum kendimi. Sonra Excel’e aktarmalar, 2010 ve 2021 değerlemelerini karşılaştırmalar. Süper zevkli. Sonrasında, bakalım el alem ne diyor diye internette gezintiye çıktım. Bir şey bulamayınca şaşırdım. Aradan üç sene geçti. Sadece bir kaç site Amerika Birleşik Devletleri Jeolojik Araştırma Ofisi’nin güncellemesini haber olarak geçmiş. Analiz yok. Üç maymun var. Nasıl olurda, bu kadar önemli bir malzeme varken kalem oynatan yok. Bari KIBRIS gazetesi okuyucuları için bir özet geçeyim dedim ve bu makaleyi kaleme aldım.
Amerika Birleşik Devletleri Jeolojik Araştırma Ofisi “KAPSAMA ALANINI ARTIRDI RAKAMLARI AŞAĞIYA ÇEKTİ.”
Yukarıda da bahsettiğim gibi Amerika Birleşik Devletleri Jeolojik Araştırma Ofisi’nin Doğu Akdeniz havzasında teknik olarak çıkarılması mümkün fakat henüz keşfedilmemiş petrol ve gaz varlığı ile ilgi değerlemelerinin özeti şöyle: Amerika Birleşik Devletleri Jeolojik Araştırma Ofisi’nin 2010 yılındaki değerlemelerinin (Levant ve Nil Deltası basenleri) toplamı (aritmetik ortalama): 10 trilyon metreküp doğal gaz ve 12,5 milyar varil petrol (doğal gaz sıvıları dahil). Amerika Birleşik Devletleri Jeolojik Araştırma Ofisi’nin 2021 yılı Doğu Akdeniz havzasına ilişkin miktarlar ise 8,1 trilyon metreküp doğal gaz, 3,1 milyar varil petrol. Doğal gaz ve özellikle petrol miktarlarının aşağı çekildiği dikkatimi çekmiştir. Zaten bölgede 2010 yılından beri dikkate değer petrol sahası keşfedilmediğinden dolayı yeni ve güncel bulgular ışığında petrol miktarında aşağı yönlü revizeye bir anlam verebiliriz. Demek ki bölgede petrol varlığı konusundaki beklentiler giderek azalıyor, hatta yok denilebilir.
Doğal gazda aşağı yönlü revize de bir anlamda normal. Çünkü Ocak 2010 ile Temmuz 2021 arasında Doğu Akdeniz’de yaklaşık 2,5 trilyon metreküp gaz zaten keşfedildi. Yani 2010 yılındaki 10 trilyon metreküp rakamından 2,5 trilyon metreküp keşif miktarını çıkardığımızda keşfedilmesi beklenen doğal gaz miktarının 7,5 trilyon metreküp olması beklenebilirdi. Fakat Amerika Birleşik Devletleri Jeolojik Araştırma Ofisi’nin Temmuz 2021 çalışmasındaki miktar 8,1 trilyon metreküp. Yani önceki tahmine göre 0,6 trilyon metreküp daha fazla gaz keşfedilmesi bekleniyor. Ancak burada bir incelik var. Amerika Birleşik Devletleri Jeolojik Araştırma Ofisi’nin 2021 çalışması daha büyük bir alanı kapsıyor. Bunu harita üzerinde görürsek daha iyi anlarız. Amerika Birleşik Devletleri Jeolojik Araştırma Ofisi’nin yeni çalışmasında analiz edilen bölgenin kapsama alanı 2010 yılındakine nazaran daha fazla.
Levant baseninde %34 civarında yapılan aşağı yönlü revizenin nedenlerinden biri söz konusu basende 2010 yılından bu yana yapılan keşiflerdir. Benzer bir karşılaştırma yeni çalışmada Nil Deltası farklı parçalara ayrıldığından ötürü o kadar kolay değil.
(Devam edecek)