

Rum lider Nikos Hristodulidis’in masaya getirdiği 8 maddelik paketin, sürecin ilerleme şansını önlemek ve dışarıya öneri yapmış gibi görünmek için yapıldığı ortaya çıktı.
Öneriler varılan uzlaşıya aykırı… KIBRIS’a konuşan güvenilir diplomatik kaynaklar, Rum liderin öneri paketinin 15 Ekim 2024’te BM Genel Sekreteri’nin ev sahipliğindeki gayriresmi yemekte varılan anlayışa aykırılık teşkil ettiğine dikkat çekti. Rum liderin kapılara ilişkin ortaya koyduğu unsurlar, yeni kapı açılmasını önlemeye yönelik bir hamle olarak yorumlanıyor.
Pile’nin kuzeyine yerleşme planı… Pile yoluna ilişkin öneri de eleştiriliyor. İnsancıl amaçla yapımı düşünülen Yiğitler-Pile yolunun tamamlanması şartı olarak Rumlara Pile’nin kuzeyine gelme şansı verilmeye çalışılıyor. Rum lider, bu teklifle bin 300 metre yola karşılık Rum yerleşimlerini Beyarmudu platosuna taşımayı amaçlıyor. Bunun kabul edilmeyeceği vurgulanıyor.
Hakikat Komisyonu tehlikesi… 15 Ekim’de Hristodulidis tarafından ortaya konan kayıplar için Hakikat Komisyonu kurulması teklifine ilişkin değerlendirmede bulunan diplomatik kaynaklar, bunun Kayıp Şahıslar Komitesi’nin çalışmalarını olumsuz etkileyeceği ve komiteyi siyasallaştıracağı noktasına dikkat çekiyor.
KIBRIS Özel
KIBRIS, Rum Yönetimi Lideri Nikos Hristodulidis’in Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Temsilcisi ve Kıbrıs’taki Birleşmiş Milletler Barış Gücü (UNFICYP) Misyon Şefi Colin Stewart’ın nezaretinde, Cumhurbaşkanı Ersin Tatar ile yaptığı görüşmede ortaya koyduğu 8 maddelik öneriler paketinin içeriğini araştırdı.
Diplomatik kaynaklar Rum liderin, manipülasyon çabasıyla izlenim yaratmaya yönelik bu hamleyle amacının, masada herhangi bir ilerleme şansını önlemek ve dışarıya da öneri yapmış gibi görünmek olduğu vurgulanıyor.
Rum liderin kapılara ilişkin ortaya koyduğu unsurlar yeni kapı açılmasını önlemeye yönelik bir hamle olarak yorumlanıyor.
Öneriler varılan uzlaşıya aykırı
Rum liderin 20 Ocak tarihinde, 8 fikirden oluşan sözde paketini ortaya koymasının 15 Ekim 2024 tarihinde BM Genel Sekreteri’nin ev sahipliğindeki gayri resmi yemekte varılan anlayışa aykırılık teşkil ettiğine dikkat çekiliyor. Zira yemekte liderler Kıbrıs’ta yeni geçiş kapılarının açılabilmesini araştırmak üzere bir araya gelme konusunda anlaşmışlardı. Ancak Rum lider bu uzlaşının dışına çıkıp kapı açılması konusunda başka fikirler de ortaya koyuyor.
Cumhurbaşkanı Tatar, bu anlaşmanın gereği olarak iki taraf arasındaki özellikle Lefkoşa’da araçlı geçişlerde yaşanan tıkanıklığın aşılmasına yönelik ve aynı zamanda iki taraf arasındaki ekonomik ve ticari faaliyetleri artıracak Haspolat Kapısı önerisini tekrarlayarak, bunun önemi üzerinde durdu. Bunun yanında çok önemli bir açılım daha yaparak Rum lidere “Akıncılar kapısını da açalım” teklifini götürdü.
Türk tarafının önerileri 2003 ruhuyla örtüşüyor
Akıncılar Kapısı önemli çünkü öncelikle bölge halkının ve aynı zamanda bölgede yaşayan Rumların beklentisini de karşılayabilecek bir kapasiteye sahip. Akıncılar’a bir kapı açılması yıllardır dile getirilen bir talep. Kıbrıs adasındaki geçiş kapıları iki taraf arasındaki ilişkilerin normalleşmesi ve ihtiyaç bulunan iş birliği kültürünün de geliştirilmesi açısından büyük öneme sahip. Bu çerçevede Kıbrıs Türk tarafının iki önerisi de 2003 yılında açılan ilk kapıyla yaratılan ruhla birebir örtüşüyor.
Güney, askeri avantaj için koridorlar yaratma peşinde
Türk tarafının pozisyonunun aksine Rum liderin ortaya koyduğu ve entegre bütün bir paket olarak lanse ettiği öneriler, kapı anlayışını da ortadan kaldıracak stratejik ve aynı zamanda askeri avantaj sağlamaya yönelik transit koridorları içeriyor.
Güney’den Güney’e geçiş koridorları öneren Rum tarafı, stratejik ve aynı zamanda büyük manevi öneme sahip Erenköy sahil şeridi ve ara bölgede bulunan Kiracıköy’den bir koridor açarak KKTC toprakları ve ara bölgenin büyük bir bölümünü kullanmak suretiyle Güney Lefkoşa’ya erişmek istiyor. Aynı durum görüşmenin ardından basına sızdırılan paketin yorum açıklamalarında Akıncılar için de yatılıyor. Bunun karşılığında ise Haspolat’ın alışıldık şekilde bir kapı olarak açılmasıöneriliyor. Rum liderin kapılara ilişkin ortaya koyduğu unsurlar yeni kapı açılmasını önlemeye yönelik bir hamle olarak yorumlanıyor.
Rumların Pile’nin kuzeyine gelmesi için bir hamle!
8 madde içerisinde Pile ile ilgili maddeye dikkat çeken diplomatik kaynaklar, bu maddenin ne denli tehlikeli olduğuna şu yorumla dikkat çekiyor:
“İnsancıl Yiğitler-Pile yolunu da bu unsurlara dahil ederek özellikle BM Barış Gücü kullanılarak bu yolun tamamlanması şartı olarak Rumlara Pile’nin kuzeyine gelme şansı verilmeye çalışılıyor. Yani insancıl 1300 metre yola karşılık Rum yerleşimlerini Beyarmudu platosuna taşıma çabası içerisindeler. Bunun kabul edilmeyeceği vurgulanıyor. Rum tarafı yıllardır Pile ve çevresine yollar, üniversiteler ve çeşitli diğer binaları ara bölgeyi kullanarak inşa etti. BM, itiraz noktası olarak protesto ederek bu binaların yapılmasına göz yumdu. Konu Yiğitler-Pile yoluna gelince fiziki engel dahi her yola başvuruldu.”
Hakikat Komisyonu KŞK’yi siyasallaştırma amacı taşıyor
15 Ekim’de Hristodulidis tarafından ortaya konan kayıplar için Hakikat Komisyonu teklifine ilişkin değerlendirmede bulunan diplomatik kaynaklar, bunun Kayıp Şahıslar Komitesi’nin çalışmalarını olumsuz etkileyeceği ve KŞK’yi siyasallaştıracağı noktasına dikkat çekiyor.
Sivil toplum üyeleri tarafından Kıbrıs sorununa ilişkin bir danışma komitesi kurulması teklifinin sivil toplum kuruluşlarının doğasına aykırılık teşkil edeceğinin altını çizen diplomatik kaynaklar, gençler için iki toplumlu bir komitenin kurulması konusunda da şu değerlendirmeyi yaptı:
“Gençlerin tüm komitedeki sayıları artırılmalı”
“Kıbrıs Türk tarafı mevcut 12 teknik komitedeki genç üyelerin sayılarının artırılması gerektiğini savunurken, Rum lider gençler için ayrı bir teknik komite öneriyor. Kıbrıs Türk tarafı gençliğin diğer konulardan ayırılamayacağını, her türlü konuya dahil olması gerektiğini ifade ederek Rum tarafının bu önerisini negatif ayrımcılık olarak yorumluyor.”
KIBRIS’ın görüşlerine başvurduğu güvenilir diplomatik kaynaklar Rum liderin sunduğu 8 maddelik önerilerin amacını şu sözlerle özetledi:
“Amaç, masada ilerlemeyi önlemek”
Rum liderin, manipülasyon çabasıyla izlenim yaratmaya yönelik bu hamleyle amaçladığı, masada herhangi bir ilerleme şansını önlemek, dışarıya da öneri yapmış gibi görünmektir. Kıbrıs Türk tarafının beklentisi masada Rum lidere de ifade edildiği şekliyle sadece kendine kazanım düşünmesi değil, iki tarafın da faydasına dokunacağı aşikar olan Haspolat ve Akıncılar Kapısı’nın açılmasına olumlu yaklaşmasıdır. Tüm bu tartışılan unsurlarda net ve tartışmasız olan en önemli olgu Liderlerin Genel Sekreter huzurunda anlaştıkları; yani yeni geçiş kapılarının açılması olasılığını konuşmak, ne savaş zamanını hatırlatan stratejik avantaj sağlamaya yönelik transit koridorları ne de daha önceden tartışılıp reddedilen konuları yeniymiş gibi ortaya koymaktır.”
Yorumlar kapalı.