Çocuklarda inat davranışı sanıldığının aksine her zaman isteyerek ortaya çıkan bir durum değildir. İnatçılık 3-6 yaş arasında (bu dönem 1 ve 2 yaşıda kapsar) gerçekleşen, duygusal gelişimin bir sonucudur. Bu dönem çocuğun anneden bağımsızlaşarak, dünyayı ve çevreyi tanıdığı ve herşeyi kendisinin yapmak istediği bir dönemdir. Çocuğun istenmeyen bir davranışı yapmakta ki amacı sizi kızdırmak ve çileden çıkarmak değildir. Asıl olan karşısında ki yetişkine karşı kendisini kanıtlamak ve ‘var olduğunu’ gösterme çabasındadır. Çocuk gösterdiği davranışlar karşısında onu kapsayan ve duygularını yansıtabileceği bir yetişkin görmek ister. Yetişkinler bunun tam tersi, çocuğun inat davranışına karşı inat davranışı gösterip, inat davranışı ortaya çıktığı zaman her istenilen yapılıp ayrıca aile çocuğa olumsuz duygular ile karşılık verirse, çocukta bu davranış yerleşerek bir davranış bozukluğu geliştirmesine neden olacaktır.
İnat davranışı gösterilen bir diğer önemli dönem de ‘ergenlik’ dönemidir. Bu dönemde de aynı önceki yaş grupları gibi çocuğun amacı aileden bağımsızlaşmak ve yetişkinliğe adım atmaktır.
Her dönemin ortak noktasında ailelerin göstermesi gereken en önemli davranış ise SABIR davranışıdır.
Özellikle bahsettiğimiz erken yaş dönemlerinde çocuğun direncini kırmak ve sürekli onu hissettiği olumsuz duygular ile baş başa bırakmak çocukta bazı ruhsal bozuklukların temelini atmakla birlikte, bağımsızlaşmasına izin vermeyecek ve de aile dinamiklerinin sarsılmasına neden olacaktır.
Önemli hususlardan biriside TUVALET EĞİTİMİ dönemidir. Çocuğa bu alışkanlık kazandırılmaya çalışılırken anne aşırı katı ve inat davranışı gösteren bir tutum sergilerse, çocuğuna ilerisi için inatçı bir kişilik yerleştirmiş olacaktır.
Anne babalar neler yapabilir?
• Öncelikle anne babalar bu durumun ‘normal bir gelişim evresi’ olduğunu kabul etmelidirler.
• Çocuklarının gösterdiği inat davranışına karşılık kapsayıcı ve yansıtıcı bir tutum göstermelidirler.
Çocuğun göz hizasına inerek şu şekilde bir açıklama yapılmalıdır. Şu an çok öfkeli/üzgün olduğunun farkındayım. Bunu yere atmayı çok istediğinide biliyorum fakat buna izin veremem. Ama dilersen bu yumuşak olanı yere atman için sana verebilirim. Sen sakinleşene kadar ben burada seni bekliyor olacağım. Sakinleştiğinde sen beni bende seni daha iyi dinleyip, sarılabiliriz. Anne ve baba bu şekilde bir açıklamayı çocuklarına yaptıktan sonra aniden bir sihirli değnek dokunmuş gibi inat davranışı azalmayacak hatta ağlamayla birlikte daha fazla artış gösterecektir. İşte tam bu noktada siz SINIR larınızı iyice belirlemiş ve kendinizden emin şekilde çocuğun karşısında onu şefkatle beklerseniz, çocuğunuz bir süre sonra şunu düşünecektir, ailem yalnızca olumlu değil olumsuz duygularımda da yanımda ve beni destekliyor. Bu aranızdaki iletişimi güçlendirmeye başladığınız zaman, çocuk onu karşısında sabırla bekleyen yetişkinler olduğunu bilecek ve geçirdiği gelişim dönemini en sağlıklı şekilde tamamlayacaktır.
• Çocuğunuzu yapmak istediği bir davranış için sürekli ve gereksiz şeyler için ENGELLEMEYİN bunun yerine ona alternatifler sunun.
• Gösterilen inat davranışına karşı anne baba olarak TUTARLI bir davranış sergileyin. (her 2 ebeveyninde davranışları ve sınırları aynı olmalı).
• Çocuğunuza mutlaka sınır koyma becerisi geliştirin. Unutmayın ki çocuklar kendilerini sınırlar içerisinde güvende hissederler.
• Çocuğunuzu kıyaslamayın.
• İnat davranışı gösterirken değil, normal davranış gösterirken isteklerini karşılayın.
• Çok sert ve katı tutum sergilemekten kaçının.
• Çocuğunuz sizinle inatlaşırken siz onunla inatlaşmayın, CEZA davranışını asla uygulamayın. Bunun yerine çözüm odaklı olmaya çalışın.
• Çocuklarınıza onları sevdiğinizi her fırsatta fakat özellikle de zor davranışlar gösterdiğinde söylemekten kaçınmayınız. Bu onlar için bir güven duygusu yaratacak ve besleyecektir.
• Mutlaka kendi kişiliğinizin inat ve zorlu yönünün altında yatan nedir ona odaklanmaya çalışın.
Unutmayınız ki çocuğu inat davranışına iten en önemli etken, anne babanında iletişim kurarken çocukla aynı inat dilini kullanmasıdır.
İnat davranışının bahsedilen normal gelişim dönemi dışına sarkması ve yoğunlaşması çocukta inatçılık davranışının bir davranış bozukluğu haline gelmiş olabileceğini göstermektedir.
Davranış bozukluğun altında yatan nedenler yukarıda bahsedilen anne baba davranışlarında ki uyum sorunu ve şunlardır;
• Geçirilen bedensel, ateşli hastalıklar
• Çocuğun normal gelişim döneminde çok üzerine gidilmesi.
• Aşırı titiz ve mükemmeliyetçi anne modeli.
• Yemek yemesi ve tuvalet konusunda çok inatlaşmak.
• Dengeli ve tutalı olmayan anne baba davranışları.
• Kardeş kıskaçlığı döneminin doğru yönetilememesi.
• Anne babanın sürekli baskıcı bir tutum sergilemesi.
Unutmayın ki çocuğunuzu yeşertebilecek en doğru taraf siz ebeveynlerisiniz. Sevmek, kapsamak, duyguları her haliyle kabul etmek bir çocuğun en ihtiyacı olan şeylerdir.
Çocuğunuza normal gelişim döneminde nasıl davranacağınız konusunda zorlanıyorsanız veya çocuğunuz normaL gelişim dönemleri dışında zorlu ve uzamış bir inat davranışı gösteriyorsa, mutlaka bir çocuk ruh sağlığı uzmanında destek isteyiniz.
Yorumlar kapalı.