İzlem Gülmez

Çocuk Ve Gençlerde Panik Bozukluk





Kişide aniden ortaya çıkan zaman zaman tekrarlayan, insanı dehşet içinde bırakan yoğun sıkıntıya sebep olan korku nöbetlerine panik atak denmektedir. Klinik başvurusu olan kişiler bu durumu ‘kalp krizi geçiriyorum, ölüyorum’ şeklinde tarif etmektedirler. Geçirilen nöbetler 5-10 dk ile 1-2 saat arasında değişebilmektedir.

Panik bozukluk ise;

Tekrarlayıcı panik ataklar ile gelen sürekli panik atak geçireceğine inanılan, kişinin ‘beklenti anksiyetesi’ yaşadığı, geçirilen panik ataklar sonucunda kişide ciddi ve kalıcı sonuçların yol açacağı düşüncesinin oluşması ve kişinin panik atak geçirmemek için hayatındaki bir çok aktiviteden kaçınması olarak adlandırılan bozukluktur.

Çocukların ve gençlerin günlük hayatlarında maruz kaldıkları önem arz eden olaylar, izledikleri yaşa uygun olmayan videolar ve bilgisayar oyunları, ani yaşam değişiklikleri, genetik, biyolojik nedenler, olumsuz ve baskıcı aile tutumları, çocukluk travmaları, maruz kalınan zorbalık, yaşanan fırtınalı ergenlik, ailede yaşanan ani kayıp ve hastalıklar panik atağa sebep olurken ani gelen uzun zamanlı panik ataklar sonucunda kişi tekrar panik atak yaşayacağı korkusuyla panik bozukluk yaşamaktadır.

Panik nöbetleri hem tek başına hem de korkulan nesne veya duruma karşı ortaya çıkabilir. Örneğin gök gürültüsü, köpekten korkma gibi etkenler tetikleyici olabilmektedir.

Panik bozukluk yaşayan kişiler bu belirtileri tekrar yaşayacağı korkusuyla kaçınmayı tercih ederler ve böylece tekrar panik atak yaşayıp yaşayamayacaklarını, gerçekten kalp krizi geçirmeyeceklerini, ciddi sonuçlara yol açmayacağını test edemezler. Bu bozuklukta kullanılan en etkili yöntem Bilişsel Davranışçı Terapi tekniğidir.

Bu teknikle birlikte amaçlanan kişide panik atak ile ilgili oluşan yanlış inançların değiştirilmesi ve baş etme becerilerinin öğretilmesidir.

Bu teknikle, kişinin yapmaktan kaçındığı şeylere karşı üzerine gitmesi sağlanırken, danışanın kaçındığı durumu deneyimlemesi sağlanır.

Panik bozukluğu olan çocuklarda en sık görülen komorbid durum AGORAFOBİ dir. Agorofobi kişinin işlek ve kalabalık cadde, çarşı gibi topluma açık mekanlar ya da otobüs, asansör ve tünel gibi kapalı mekanlarda bulunmaktan duyduğu korku halidir. Bu korku hali panik nöbetleri ile birlikte de görülebilmektedir. Agorafobisi olan çocuklar evden yalnız başlarına sokağa çıkmaktan çekinirler ve mutlaka yanlarına birilerini alarak dışarı çıkarlar. 

Bu çocuklarda sıklıkla anneye bağımlı olma davranışı görülmektedir. Bağımlı olma ihtiyaçlarını karşılayamamış olan çocuk, tepki oluşumu stratejisi olarak obsesif-kompulsif kişilik özellikleri geliştirebilmekte ve hayatının bir çok alanında kontrol sağlama çabası içerisine girebilmektedir. Panik atak gibi belirsiz ve kontrol edilemez bir durum çocukta yoğun kaygı uyandırarak çevresinde ki ilişki ve işlevselliğini ciddi oranda etkileyen bir durum haline gelmektedir.

Bu bozukluğun temeli her ne kadarda biyolojik ve genetik faktörlü olabilse de unutulmaması gerekilen aile tutumları ve çocukluk deneyimlerinin bu bozukluğun temelinde büyük bir etki gösterdiğidir.

Aileler çocukları ile her yaş ve durumda sağlıklı bir ilişki yapılanması kurmaya özen göstermeli, çocukta ciddi kaygı unsuru yaratacak durumlardan kaçınmalı ve de çocuğun içerisinde bulunduğu dönemin özelliklerini iyi bilmelidir.

Unutmayınız ki panik bozukluk ölüme veya ciddi bir rahatsızlığa yol açan bir hastalık değildir. Gerektiğinde ilaç tedavisi ve psikoterapi birlikte uygulanarak kişinin tedavisi sağlanabilmektedir.

Çocuğunda bu belirtileri gören aileler mutlaka bir çocuk ruh sağlığı uzmanından destek istemelidir.

Panik atak belirtileri;

•           Göğüs ağrısı ya da göğüste sıkışma,

•           Çarpıntı, kalbin kuvvetli ya da hızlı vurması

•           Terleme,

•           Nefes darlığı ya da boğulur gibi olma,

•           Soluğun kesilmesi

•           Baş dönmesi, sersemlik,  düşecek ya da bayılacak gibi olma

•           Uyuşma ya da karıncalanma

•           Üşüme, ürperme ya da ateş basması,

•           Bulantı ya da karın ağrısı 

•           Titreme ya da sarsılma

•           Kendini ya da çevresindekileri değişmiş, tuhaf ve farklı hissetme

•           Kontrolünü kaybetme ya da çıldırma korkusu

•           Ölüm korkusu (en az 4 belirti görülmelidir)

Panik bozukluk belirtileri;

•           Beklenti anksiyetesi (sürekli panik atak yaşayacağı korkusu)

•           Geçirilen panik atak sonucunda ciddi bir rahatsızlık geçireceği korkusu

•           Hayat aktiviteleri ve günlük işlevlerden kaçınma davranışı

Çocuk Ve Gençlerde Panik Bozukluk
Yorum Yap

Yorumlar kapalı.