Boşanma kararı hem aile hem de çocukları önemli derecede etkileyen bir durumdur. Burada önemli olan ve bilinmesi gereken anne baba ayrılsa bile çocukları için bir aile olmaya devam edecekleridir. Anne baba bu aşamada çocuklarının ruh sağlığı yönünde büyük rol oynamaktadır.
Boşanma kararının çocuğa açıklanması gerektiğinde dikkate alınması gerekilen en önemli husus bu kararın çocuğa mutlaka anne babası tarafından verilmesidir. Bu süreçte çocuk ruh sağlığı ve diğer profesyonel kişilerden destek alınması sürecin sağlığı için önemlidir fakat bu kararı çocuğa aktarması gereken kişinin destek alınan profesyonel kişinin olmaması gerektiği bilinmelidir. Çocuk bu kararı anne babası dışında birinden aldığı zaman temelde bir güvensizlik duygusu gelişecek ve buda yaşanan süreci olumsuz etkileyecektir.
Unutulmaması gerekilen şey anne babası boşanan her çocuk ruhsal ve fiziksel olarak zorluk yaşayacak ve etkilenecektir. Burada çocuğa nasıl yaklaışıldığı, yaşına uygun açıklama yapıldığı ve de çocuğun mizacı büyük önem taşımaktadır.
Çocuğa açıklama ne zaman yapılmalıdır?
Boşanma kararı ‘kesinleştikten’ sonra çocuğa açıklama yapılması uygun görülmektedir. erken yapılan açıklama çocukta kaygı dolu ve belirsizlik içerisinde bir bekleyişe yol açabilecekken, geç haber verilmesi güveni sarsacak sorunlar meydana getirmektedir.
Bu durumu çocuktan gizlemek ve geciktirmek çocukta güvensizlik, kaygı durumları yaratabilecekken, en sık görülen anne babaya karşı inat ve saldırganlık davranışlarını ortaya çıkarabilmektedir.
Nasıl söylenmeli?
• Öncelikle çocuğun yaşı ve gelişimine uygun açıklama yapmak büyük önem taşımaktadır.
• Konuşma tarzı, içerik çok önemlidir.
• Çocuğunuza bunu açıklarken karı koca ve yetişkinler bazen anlaşamadıkları için birbirlerinden ayrılırlar fakat anne baba çocuğundan hiçbir zaman ayrılamaz şeklinde bir açıklama çocuğun kafasında ki terkedileceğim kaygılarını azaltacaktır.
• Çocuğunuza karşı bu süreçte dürüst olmak ve hissettiğiniz duyguları paylaşmak, aranızda ki bağın güçlenmesini sağlayacaktır.
• Çocuğa bu haber verilmeden önce bir çocuk ruh sağlığı uzmanında görüş alınması ve çocuğun hissettiği duygulara göre hareket edilmesi çok önemlidir.
• Bu haberi açıklarken anne baba bir arada olmalı ve çocuğa karşı kaygılı, öfkeli görünmemelidirler.
• Çocuklara bu haber verildikten sonra mutlaka soru sorabileceği ortam ve konuşma fırsatı verilmelidir. 4 yaş soru sorma ve merak davranışının en arttığı zamandır. Özellikle 4-5 yaş arasında çocuğunuzun sorduğu her soruyu onun yaşına göre cevaplamaya özen gösteriniz
• En önemli faktör bu açıklamayı yaparken ve daha sonrasında ebeveyinlerin birbirlerini çocuğa kötülememesi ve tutumlarının aynı devam etmesidir. Anne baba elinden geldiğince çocuk üzerine aynı ve ortak olan kararlar almaya çalışmalıdırlar.
• Çocuğunuzu etkin bir şekilde dinlemek veya gösterdiği davranışları sevgi yolu ile kabul etmek çok önemlidir. Evdeki huzursuzluğun farkına varan çocuk öfkelenir, kaygılanır ve saldırganlaşır. Çocuk evde olanları şahit olmuşsa (ki genelde olmadığı düşünülsede herşeyin farkındadırlar) mutlaka çocuğa karşı bu yaşanılan durumun açıklaması yapılması ve havada bırakılmaması gerekir. ‘Biz annen ile biraz tartıştık. Bak sende bazen kardeşinle veya arkadaşınla tartışabiliyorsun ama biz şimdi senin önünde barışıyoruz.’ Şeklinde açıklama yapılabilir.
• Çocuğunuza bu kararı açıkladıktan sonra bunun ömür boyu sürecek bir karar olduğunu ve artık karı koca olarak ayrı evlerde yaşanılacağının açıklaması yapılmalıdır. Çocuklar bu haberi alsalarda sürekli içlerinde anne ve babasının tekrar bir araya geleceğine dair umut beslerler. Bu umutun çocukta hayal kırıklığına yol açmaması için (eğer karar kesinse ve tekrar barışma imkanı yoksa) bu şekilde açıklama yapılmalıdır.
• Açıklama yaparken kuracağınız en önemli cümle, bu kararda veya yaşanılan şeylerde kimsenin özellikle de çocuğun suçu olmadığını tekrar tekrar vurgulamanız gerekmektedir. Çocuklar bu tür kararlarda yaramazlık yaptıkları için anne babasının böyle bir karar aldığını düşünerek kendilerini suçlamaya başlarlar ve içe kapanırlar.
• Çocuğunuza anne babanın rolünün hep aynı kalacağını, (eğer öyle bir imkan varsa) hep birlikte yine birşeyler yapacağınızı, anne baba olarak birbirinizle arkadaş olarak kaldığınızı, istediği zaman hem sizi hem onu görebilme imkanı olacağını ve ona sevginizin hiç azalmayacağını mutlaka anlatmanız gerekmektedir.
• Özellikle daha büyük veya ergenlik çağında olan çocuklar için bu durum daha zorlaştırıcı etkilere yol açabilmektedir.
Çocuğunuz kaç yaşında olursa olsun onun duygularını önemsediğinizi, ona ve onun kararlarına saygılı olduğunuzu, onu her koşulda dinleyeceğinizi ve de en önemlisi ona bir açıklama borçlu olduğunuzu unutmamanızdır. Boşanma kararı saklanan, küçüktür diye söylenilmeyen, boşanma gerçekleştikten sonra haber verilen durumlarda çocuğunuz kaç yaşında olursa olsun size karşı güveni kırılacak ve ilişkiniz bozulacaktır.
Boşanma kararı açıklandıktan sonra çocuklarda öfke patlamaları, saldırganlık, herşeye ağlama davranışı (aşırı hassasiyet), korku ve kaygılar, sizinle uyumak isteme, iştahsızlık, kabus görme, arkadaşları ile arasının bozulması, okul ortamında şiddetli geçimsizlik davranışları ve ebeveyinlerine karşı suçlayıcı tavırlar görülebilmektedir. Bu aşamada çocuğunuzu tüm duygularıyla kabul ettiğinizi, her koşulda yanında olduğunuzu onlara hissettirmeniz ve bu sürecin geçici bir süreç olduğunu, sizin kadar onlar içinde zor olduğunu kabul etmenizdir.
Boşanma sürecinde veya evde var olan şiddetli geçimsizlik sonucunda bu belirtileri gösteren çocuklar için mutlaka bir çocuk ruh sağlığı uzmanında destek isteyiniz.
Çocuklar ve gençler bazen anne babasına doğru aktaramadığı ve hissettiremediği duyguları şiddet ve öfke yoluyla gösterirler. Bizim amacımız burada onlara duygularını doğru şekilde yansıtacakları bir alan tanımak ve onlar karşısında her duyguda sarsılmadan durup onları kapsamak olmalıdır.
Sevgilerimle;
Psikolog
İzlem GÜLMEZ
Yorumlar kapalı.