Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin, uluslararası alanda daha fazla söz sahibi olmak amacıyla 2006’da, “BRIC” isimli yapıyı kurmuş, ardından 2011’de Güney Afrika Cumhuriyeti’nin de bu organizasyona katılmasının ardından söz konusu yapının ismi “BRICS” olmuştur.
22 – 24 Ağustos 2023 tarihleri arasında Güney Afrika’nın başkenti Johannesburg’da düzenlenen BRICS Zirvesi’nde alınan kararla, Mısır, Etiyopya, İran, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) birliğe katılması onaylanmış ve söz konusu ülkeler 1 Ocak 2024 tarihi itibarı ile BRISC üyesi olmuşlardır.
Bu yıl BRICS Zirvesi Rusya’nın ev sahipliğinde 22-24 Ekim 2024 tarihleri arasında Kazan’da düzenlendi. BRICS’in Kazan Zirvesi’nde Türkiye’nin de aralarında olduğu ülkelerin üyelik başvurularının görüşülmesi bekleniyordu. Ancak üyelik başvurularının değerlendirilmediği belirtilmektedir…
BRICS’e üye olan ülkelerin nüfusunun yaklaşık olarak 3,5 milyar civarında olduğu bununda dünya nüfusunun yaklaşık olarak yarısına yakın olduğu belirtilmektedir.
BRICS’in kurulduğunda temel amacı gelişmekte olan ülkelerin dünya ekonomisinden daha fazla pay almasını sağlamak, IMF ve Dünya Bankasında daha çok söz sahibi olmak olarak belirtilmişi…
Uluslararası Para Fonu (IMF) verilerine göre, yeni katılan beş ülkeyle birlikte BRICS’in ekonomik büyüklüğünün yaklaşık 30 trilyon dolar olduğu, bunun da küresel ekonomideki payının yüzde 28/29 civarında olduğu açıklanmıştır.
Bu kapsamda Çin, yaklaşık olarak 19 trilyon dolarlık ekonomisiyle BRICS’in bir nevi lideri olarak görülmektedir. BRICS içerisinde, Hindistan’ın yaklaşık 4 trilyon dolar, Brezilya’nın yaklaşık 2 trilyon dolar, Rusya’nın yaklaşık2 trilyon dolar, Suudi Arabistan’ın yaklaşık 1 trilyon dolar, BAE’nin yaklaşık 500 milyar dolar, Güney Afrika’nın yaklaşık 400 milyar dolar, İran’ın yaklaşık 400 milyar dolar, Mısır’ın yaklaşık 250 milyar dolar ve Etiyopya’nın da 190 milyar dolar ekonomik büyüklüğe sahip oldukları görülmektedir.
BRICS içerisinde bir taraftan dünyanın en büyük petrol üreticisi ve ihracatçılarından Rusya, diğer taraftan da Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’nün (OPEC) kilit üyeleri Suudi Arabistan, BAE ve İran’ın da yer aldığı görülmektedir…
OPEC verilerine göre, BRICS ülkelerinin günlük petrol üretiminin yaklaşık 45/46 milyon varil olduğu bununda dünya ham petrol üretiminin yaklaşık yüzde 45/46’sına denk geldiği belirtilmektedir…
Doğal gaz rezervleri bakımından da BRICS içerisinde Rusya’nın dışında dünyanın en fazla doğal gaz rezervine sahip ülkeleri içerisinde bulunan İran, Suudi Arabistan ve BAE de yer almaktadır.
BRICS, IMF ve Dünya Bankası’na alternatif bir yapı oluşturulmasına yönelik ve üye ülkelerdeki dolar yerine kendi para birimlerini kullanmalarına yönelik durumlarını desteklemek maksadı ile 2015’te Yeni Kalkınma Bankası’nı (NDB) kurmuştur.
Dünyada yaşanan küresel değişim süreci kapsamında tek kutuplu batı merkezli dünya sisteminin yerini çok kutuplu doğu merkezli dünya düzenine bırakmaya başladığı; bu çerçevede yaşanan geçiş sürecinde mevcut küresel finans sisteminin yerini artık “çok kutuplu küresel bir finans sisteminin” almasına yönelik girişimlerin yoğunlaştığı görülmektedir…
Bu kapsamda BRICS ülkelerindeki merkez bankalarının sahip oldukları altın rezervlerinin de özellikle “dolara alternatif para birimi” tartışmaları çerçevesinde gündeme geldiği görülmektedir.
Dünya Altın Konseyi (WGC) verilerine göre de BRICS ülkeleri içerisinde Rusya’nın 2 bin 332 ton, Çin’in 2 bin 10 ton, Hindistan’ın 797 ton, Suudi Arabistan’ın 323 ton, Brezilya’nın 129 ton, Mısır’ın 125 ton, Güney Afrika’nın 125 ton ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin ise 75 ton altın rezervine sahip oldukları açıklanmıştır. Ayrıca resmi bildirimde bulunmayan İran’ın 325 ton ve Etiyopya’nın ise 100 ton altın rezervine sahip olduğu belirtilmiştir.
***
Türkiye, BRICS içerisinde yer almalı mı?
Türkiye, BRICS içerisinde yer almalı mı? Evet, yer almalı… Çünkü Türkiye, dünyada yaşanan küresel değişim sürecinde çok kutuplu küresel dünya düzeninde, bağımsız bir aktör olarak kendine özgü bir güç merkezi/kutbu olarak yerini almalıdır. Türkiye’nin BRICS içerisinde yer alması karşılıklı fırsatlar yaratacak potansiyele sahiptir…
Türkiye, BRICS’e katılmak üzere başvurusunu yapmıştır. Son olarak 1 Ocak 2024’te Mısır, Etiyopya, İran, Birleşik Arap Emirlikleri ve S. Arabistan BRICS’e üye olarak kabul edilmişlerdir…
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan,27 Temmuz 2018 tarihinde Güney Afrika’nın Johannesburg şehrinde gerçekleştirilen 10. BRICS Zirvesi’ne Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin tarafından özel olarak davet edilmiş ve ‘İslam İşbirliği Teşkilatı Zirve Dönem Başkanı’ sıfatıyla katılmıştır.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 10. BRICS Zirvesi’nde yaptığı konuşmasında, Türkiye’nin BRICS’e dahil edilmesi gerektiğini o zaman da ifade etmiştir.
BRICS dönem başkanı ve Rusya devlet başkanı Putin’in dış politika danışmanı Uşakov tarafından kısa bir süre önce yapılan açıklamada, Türkiye’nin BRICS’e tam üyelik başvurusunda bulunduğu ve bunun değerlendirileceği belirtilmişti. Ancak üyelik konusu bu zirvede değerlendirilmedi. Dolayısıyla söz konusu başvurunun değerlendirilmesi bir sonraki zirve toplantısına bırakılmıştır…
Yorumlar kapalı.