Geçtiğimiz hafta KKTC Cumhurbaşkanlığı’nda düzenlenen enerji toplantısında, KKTC’nin elektrik sorunları değerlendirildi. Cumhurbaşkanlığı’nda yapılan “KKTC’nin Enerji Arz Güvenliği” istişare toplantısının ardından, Cumhurbaşkanı Ersin Tatar ve TC Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ortak basın açıklaması yaptılar.
Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, toplantıda enerji planlamasında alternatifleri, köklü çözümler için neler yapılabileceğini değerlendirdiklerini belirterek enerji sorununun köklü bir çözüme kavuşması ve sürdürülebilir olmasının önemine dikkat çekti.
Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, Türkiye ile elektrikte deniz altından kablolarla enterkonnekte bağlantının siyasi bir boyutu olduğunu belirtip. Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’ne BM Genel Sekreteri üzerinden bu projeyi birlikte yapmayı önerdiğini hatırlatarak, Kıbrıs’ın kuzeyi ve güneyinin zaten enterkonnekte olduğunu, var olan hattı Avrupa Birliği’ne bağlayıp bir köprü olunabileceğini söyledi. Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın BM Genel Sekreteri üzerinden Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’ne yapmış olduğu söz konusu öneriye bu güne kadar olumlu bir cevap alınamamıştır.
Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, konuşmasının devamında ise Güney Kıbrıs’ın gündeminde de bu konunun olduğunu ifade ederek; “Bin kilometre uzaklıkta olan Yunanistan’a kabloyla nasıl bağlanılabileceği hala tartışılmaktadır. Türkiye üzerinden enterkonnekte sisteme bağlanılması, adanın geleceği bakımından fevkalade önemlidir ve doğru projedir. Siyaset meseleyi nereye taşıyacak bunu hep birlikte göreceğiz”, dedi.
TC Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ise konuşmasında, halkın gündelik ve sosyal yaşamı kadar ekonomiyi ilgilendiren elektrik meselesini kapsamlı şekilde değerlendirdiklerini kaydederek, “Sayın Tatar’ın öncülüğünde elektriğin siyaset üstü bir konu olarak ele alınmasını çok değerli buluyorum” dedi.
TC Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz konuşmasının devamında, “Başbakan Ünal Üstel ile Ankara’da kablo ve elektrik konusunda protokol imzaladık. Bunlar büyük ölçekli ve çok boyutu projeler. Sonuçlanması zaman alıyor ama kararlıyız, siyasi irademizi ortaya koyduk, çalışmaları tamamlayıp gerekli adımları önümüzdeki dönemlerde atacağız” ifadelerini kullandı.
Kısa, orta ve uzun vadede yapılacakları ayrıntılı şekilde masaya yatırıldığını ifade eden TC Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, “Rakamlar bir tarafa, esas olan Türkiye Cumhuriyeti’nin sevinçte, tasada, kıvançta Kıbrıs Türk halkı ile bir arada olmasıdır” dedi.
Türkiye Cumhuriyeti’nin, KKTC’nin elektrik tüketim talebindeki artışın karşılanması için(2022’de 2 ve 2024’de de 3 olmak üzere) kurulması kararlaştırılan 125 megavatlık 5 mobil treyler elektrik santralinden 4’ü işletilmekte, 1 santralin ise taşıma sürecinin tamamlanmak üzere olduğu açıklanmıştır.
***
Kesintisiz, güvenilir, ucuz, temiz ve çeşitlendirilmiş kaynaklardan enerji sağlayabilmesi büyük önem arz etmektedir. Bu kapsamda Enerji Arz Güvenliği, tüketicilerin her zaman talep ettikleri miktarda elektriği gerekli kalitede en uygun maliyette ve en güvenilir bir biçimde temiz, çeşitlendirilmiş, kesintisiz ve ulaşılabilmesi şekillinde tanımlanabilir…
Ülkemizde ithal edilen fosil yakıtlarla (petrol ürünleri) jeneratörler aracılığı ile elektrik üretimi yapılmasının enerji arz güvenliği bakımından sürdürülebilir bir durum olmadığını birçok yünüyle birlikte uzun yıllardır yazmaktayım.
Bu konunun çözümünün Türkiye’den deniz altından döşenecek kablo ile enterkonnekte bağlantısı olduğunu geçmişte mümkün olduğunca pek çok kez detaylı bir şekilde yazmıştım…
***
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin elektrik üretimi, iletimi ve dağıtımının yapılabilmesi maksadı ile 1975’de Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu (KIB-TEK) kurulmuştur. KIB-Tek 1995’de Teknecik Santrali’nin hizmete girmesinin ardından ülkede tek elektrik üreticisi haline gelmiştir.
KIB-Tek, bir süre sonra tüketicilerin ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanmaya başladığı dönemde (2003) AKSA, KKTC’ye gelerek Kalecik’te iki ünite ve toplam 35 MW kurulu güçle üretime başlamıştır. Artan enerji talebini kesintisiz bir şekilde karşılamak üzere aşamalı olarak devreye alınan ünitelerle birlikte Santral’in Kurulu gücü günümüzde 153 MW’a ulaşmıştır.
Yenilenebilir Enerji Yasası sonrasında ise KIB-TEK ve AKSA’ya ek olarak, mevcut kapasite çerçevesinde tüketicilere güneş enerjisi kullanmak suretiyle elektrik üretim hakkı tanınmıştır. Artan enerji talebinin karşılanmasında gündeme gelen elektrik kesintilerinin giderilebilmesi kapsamında süreç içerisinde Güney Kıbrıs Rum Kesimi ile karşılıklı olarak elektrik enerjisi alışverişi gündeme gelmiştir. Bu kapsamda meydana gelen karşılıklı ihtiyaç çerçevesinde enterkonnekte bağlantı noktaları artırılmıştır.
Ülkemizde enerji talebinin en yüksek olduğu zaman dilimlerinde zaman zaman ciddi manada elektrik kesintileri yaşanmakta ve bu çerçevede elektrik üretimi yapan santrallerde arızalar söz konusu olabilmektedir. Bu tarz durumlar ise haliyle enerji arz güvenliğini tehdit etmektedir…
Konunun uzmanları iki ülke arasında ortalama 80/90 kilometre uzunluğunda belirlenecek güzergâh üzerinde deniz altından elektrik bağlantısının en iyi ‘HVDC-VSC’ modelinde yapılacağını öngörmektedirler.
Yorumlar kapalı.