Gökhan Güler

İslam İşbirliği Teşkilatı ve KKTC






İslam İşbirliği Teşkilatı(İİT) Birleşmiş Milletler’den sonra kurulan dünyadaki en büyük teşkilatların başında gelmektedir. İslam İşbirliği Teşkilatı, Müslüman ülkelerin hak ve menfaatlerini koruyup kollamak, üye devletlerarasındaki yakın işbirliği ve dayanışmayı güçlendirmek maksadı ile 25 Eylül 1969 tarihinde İslam Konferansı Örgütü (İKÖ) adı ile kurulmuştur.

Kıbrıs Türk Federe Devleti’nin kurulmasının ardından ilk kez 1975 yılında İslam Konferansı Örgütü toplantılarına katılım sağlanmış. Senegal’de 1978 yılında yapılan 9. İslam Dışişleri Bakanları Konferansı’nda(İDBK) ise “Turkish Muslim Community of Cyprus” adı altında İKÖ’de gözlemci üye olunmuştur.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti devletinin ilan edilmesinin sonrasındaki süreçte 4-8 Ağustos 1991 tarihlerinde yapılan 20. İDBK toplantısında ülkemizin gözlemci statüsü güçlendirilerek İKÖ’nün tüm komite ve bağlı kuruluşları ile çalışmalarına katılma imkânı sağlanmıştır.

Kıbrıs Rum Yönetiminin Annan Planı’nı reddetmesinin ardından 14 – 16 Haziran 2004 tarihleri arasında gerçekleştirilen 31. İslam Dışişleri Bakanları Konferansı ve devamında Cidde’de 9 – 12 Mayıs 2004 tarihleri arasında düzenlenen İKÖ YDM toplantısı sırasında ülkemiz İKÖ nezdinde “Kıbrıs Türk Devleti” ibaresi ile temsil edilmektedir.

İslam Konferansı Örgütü’nün (İKÖ) adı 2011’de Astana’da düzenlenen 38. Dışişleri Bakanları Konseyi’nde alınan kararın ardından İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) olarak değiştirilmiştir.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti İslam İşbirliği Teşkilatı’nda (İİT) “Kıbrıs Türk Devleti” adıyla gözlemci üye olarak yer almaktadır. İİT’ye gözlemci üye olan diğer ülkeler ise Bosna Hersek, Orta Afrika Cumhuriyeti, Tayland Krallığı ve Rusya Federasyonu’dur.

İslam İşbirliği Teşkilatı’nın en yetkili organı Devlet Başkanları Zirvesi olup üç senede bir olağan şekilde toplanmaktadır. KKTC söz konusu Zirve toplantılarına Devlet Başkanı (Cumhurbaşkanı) düzeyinde temsil edilmektedir.

İslam İşbirliği Teşkilatı’nın önemli kurumlarından bir diğeri ise İİT Parlamenterler (İİTPAB) Birliği’dir.  KKTC, İİTPAB ’da”Kıbrıs Türk Devleti” adı altında gözlemci statüsüyle temsil edilmektedir. İİTPAB toplantılarında ülkemizi KKTC Cumhuriyet Meclisi Başkanı ve veya Meclisten katılan heyetler temsil etmektedir.

İslam İşbirliği Teşkilatı Dışişleri Bakanları Konferansı’ndaki (İDBK) Zirvede belirlenen politikalar kapsamında kararlar almak ve alınan kararları ve uygulamaları izlemek amacı ile yılda bir kez toplanmaktadır. İDBK toplantılarına ülkemizi temsilen genellikle Dışişleri Bakanı başkanlığında bir heyet katılım sağlamaktadır.

İİT Dışişleri Bakanları Yıllık Eşgüdüm Toplantısı ise Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu Toplantıları çerçevesinde her yıl New York’ta düzenlenmekte ve buraya da genellikle ülkemizi temsilen Dışişleri Bakanı başkanlığında bir heyet katılım sağlamaktadır.

Elli yedi üye ülkesi bulunan İslam İşbirliği Teşkilatı’nın merkezi Cidde, Suudi Arabistan’da olup Genel Sekreteri 17 Kasım 2021 tarihi itibarıyla Hissein Brahim Taha (Çad) olmuştur.

Türkiye Cumhuriyeti’nden Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu’nun 2004-2014 yılları arasında İslam İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreteri olarak görev yaptığı süreçte ülkemiz ile İİT arasındaki ilişkilerde birçok açıdan olumlu gelişmeler sağlamıştır. Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu’nun görevde olduğu dönemde gerek kendisi gerekse görevlendirdiği pek çok üst düzey yetkilinin ülkemize gelerek muhataplarıyla çeşitli konularda (eğitim, ticaret, turizm vb.) ikili işbirliği çalışmaları yaptıklarını gözlemleme imkânım oldu.

Türkiye Cumhuriyeti’nden Prof. Dr. Mahmud Erol Kılıç’ın İslam İşbirliği Teşkilatına Üye Ülkeler Parlamento Birliği, (PUIC) Genel Sekreteri olarak görev yaptığı 2008 – 2018 yılları arasında da yine KKTC ile İİT (PUIC) arasındaki ilişkilerde birçok açıdan olumlu gelişmeler sağlamıştır. Bu dönemde İslam İşbirliği Teşkilatına Üye Ülkeler Parlamento Birliği ile KKTC Cumhuriyet Meclisi arasındaki ilişkilerin son derece olumlu şekilde gelişme gösterdiğini karşılıklı ziyaretlerin sıklıkla yapılığına yakından şahit oldum.  Prof. Dr. Mahmud Erol Kılıç, 2021’den itibaren Merkezi İstanbul’da bulunan İslam Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi (IRCICA) Genel Direktörü olarak görev yapmaktadır.

Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı’ndan Cenk Uraz’da 2009-2013 yılları arasında İİT Genel Sekreterliği’nde Genel Sekreter Siyasi Danışmanı olarak son derece başarılı olarak görev yapmıştır.  Bu önemde Cenk Uraz’ın KKTC ile İİT arasındaki ilişkilerin gelişmesi yönünde son derece önemli katkıları olduğuaşikârdır. T.C. Dışişleri Bakanlığı mensubu olan Cenk Uraz, 15 Ocak 2023-15 Mart 2024 tarihleri arasında Cibuti Cumhuriyeti nezdinde T.C. Büyükelçisi olarak görev yapmıştır. Büyükelçi Cenk Uraz, 15 Şubat 2024 tarihinde ise İslam İşbirliği Teşkilatı nezdinde T.C. Daimi Temsilcisi olarak Büyükelçi unvanıyla atanmıştır.

Sonuç olarak, KKTC, BM’den sonra dünyadaki en büyük teşkilat olarak ifade edilen İİT’da  “Kıbrıs Türk Devleti” adıyla gözlemci üye statüsünde yer almaktadır. Yıllar içerisinde İİT ile KKTC arasında gözlemci üyelik kapsamında çeşitli seviyelerde yakın işbirlikleri ve temsiliyetler söz konusudur. Bu bağlamda KKTC ile İİT arasındaki ilişkilerin gelişmesine katkı sağlayan herkese teşekkür etmek gerekir.

 

İslam İşbirliği Teşkilatı ve KKTC
Yorum Yap

Yorumlar kapalı.