Erkut Uluçam

Yem bezelyesi yetiştiriciliği






Tek yıllık baklagillerden olan yem bezelyesi, yeşil gübre, tohumluk, ot ve silaj bitkisi olarak, tek başına veya tahıllarla beraber üretilebiliyor. Özellikle kıyı bölgelerde, ilkbahar merası olarak tahıllarla karışık ekimi tercih ediliyor. Yem bezelyesi yetiştiriciliği ile ilgili bilgi vermeden önce, üretimin avantajlarından söz edebiliriz. Yem bezelyesi, tahıl ekimi öncesinde tercih edilebilecek avantajlı bir ön bitki olarak görülüyor. Buna ek olarak, ılıman iklim alanlarında kışlık ara bitki şeklinde de yetiştirilebiliyor. Ayrıca, silajlık olarak veya hayvan otlatmak için yem bezelyesinden faydalanıyor. Hayvanlar için son derece besleyici, doyurucu ve lezzetli olan ekin, demir, potasyum ve kalsiyum açısından zengin olmasıyla dikkat çekiyor. Yem bezelyesi kullanımı için dikkat edilmesi gereken tek nokta ise şişkinlik oluşturabilmesi oluyor. Bunu önlemek için yem bezelyesi tahıllarla beraber ekiliyor. Yem bezelyesi yetiştiriciliği, tohum ile yapılıyor. Ortalama 3-5 cm derinliğinde ekilen tohumlar, kısa sürede çimlenerek sağlıkla yetişiyor. Dane üretimi için ekim yapılıyorsa, sıraya ekimde dönüme 12-15 kilogram, serpme ekimde 15-20 kilogram tohum kullanımı yeterli oluyor. Ekim sırasında, 15-20 cm sıra arası mesafe takip ediliyor. Bunun yanında orantılı ekim için çoğunlukla mibzer ile ekim tercih ediliyor.
Özellikle serpme ekim yapılırken tohumların toprak altına alınması ve üzerine bastırılması önem taşıyor. Bunun için eğer ekim sırasında gübre saçıcı kullanılacaksa, gübre atıldıktan sonra önce tahıl, ardından bezelye saçılması ve üstüne merdane çekilmesi gerekiyor.
Yem bezelyesi yetiştiriciliğinde iklim ve toprak isteği nasıldır?

Serin iklim bitkilerinden olan yem bezelyelerinin soğuğa toleransı oldukça fazladır. Hatta bazı çeşitler, -8 dereceye kadar dayanıklılık gösterebiliyor. Ancak sıcaklık ve kuraklığa karşı daha zayıf özellik taşıyor. Su ihtiyacı fazla olan yem bezelyesini çok kurak alanlar dışında yağış alan hemen her yerde yetiştirebilirsiniz.
Toprak açısından fazla seçici olmayan yem bezelyeleri, nemli, su tutan, fosfor ve kireç açısından zengin topraklarda daha iyi yetişiyor. Özellikle nötr veya alkali topraklarda daha iyi verim gösteriyor. Öyle ki, toprağın pH değerinin 6.5-7 civarında olduğu topraklar, yem bezelyesi üretmek için ideal görülüyor. Bunun yanında pH değeri, 6-8 arasındaki alanlarda da yem bezelyesi yetiştirebilirsiniz. Böylelikle toprak kalitesi artırılabiliyor. Ancak pH değeri 6’nin altında olan alanlar yem bezelyesine uygun değil. Zira bu bölgelerde, köklerdeki azot fiksasyonu yetersiz kalacağından, köklerde oluşmuş yumrucuk oranı ve bunların renk kontrolü şart oluyor. Ayrıca, daha önce taze hayvan gübresi atılmış alanlar da yüksek asit içerdiği için yem bezelyesi tarımına uygun bulunmuyor.
Yem bezelyesi yetiştiriciliğinde gübreleme nasıl olur?

Yem bezelyesi yetiştirilirken, gübreleme toprak analizine göre ve ekim öncesinde gerçekleştiriliyor. Ortalama dekara 5 kilogram saf azot ve 5 kilogram fosfor tatbik ediliyor. Ancak daha sonraki dönemlerde, herhangi azotlu gübre veya fosforlu gübre kullanımı gerekmiyor. Karışık ekimlerde, fazla verilen gübreler büyümeyi yavaşlatacağından tavsiye edilmiyor. Ayrıca, fazla gübrenin tahıllarda kardeşlenmeyi artırdığını da aklınızda tutabilirsiniz. Bu artış, balya sayısında artışa neden olsa da balya içindeki sap ve yaprak sayısı az olacağından, balyanın protein değeri daha az hesaplanıyor. Böylelikle balyanın kalitesi düşüyor. Oysa yem bezelyesi, hayvanlar için güçlü bir protein kaynağı olarak kullanılıyor.

Yem bezelyesi ne zaman biçilir?

Yem bezelyesi ot için biçiliyorsa, çiçeklenme dönemi tercih ediliyor çünkü bezelyenin en yüksek protein oranı çiçeklenme başlangıcında ölçülüyor. Bu dönem de genellikle nisan ayı sonuna, mayıs ayı başına denk düşüyor. Ancak bezelye sonrası başka ürün ekilecekse, 5 yağışsız günü takiben uygun hava şartlarında, çiçeklenme başlangıcında biçime başlanıyor. Ardından biçilen yem bezelyeleri tarlada kurutuluyor ve balya halinde tarladan alınıyor.
Yem bezelyesinin faydaları nelerdir?

Yem bezelyesi yetiştirmenin birçok faydasından söz etmek mümkün. Oldukça kullanışlı olan yem bezelyelerinin yararları şöyle sıralanıyor:

Protein, demir, potasyum ve kalsiyum açısından zengin bir kaynak olan yem bezelyesi, hayvan beslenmesine önemli yer ediniyor.
Silaj, kuru ot ve dane yem olarak kullanılabiliyor.
Yeşil gübreleme için yem bezelyesi yetiştirmek tercih edilebiliyor.
Yem bezelyesi örtü bitkisi olarak da yetiştirilebiliyor. Hem erozyonu önlüyor hem de toprağa azot desteği sağlıyor.
Mısır ve ayçiçeği yetiştiriciliği ile yem bezelyesi üretilirse, yılda iki ürün elde edilebiliyor.
Tahıllar ile münavebede kullanılabiliyor.
Toprağın organik madde açısından zenginleşmesini sağlıyor. Özellikle diğer baklagiller gibi toprağa azot desteği veriyor.
Yem bezelyesine hangi gübre atılır?

Yem bezelyesi yetiştirilirken, dönümde ortalama 5 kilogram azota ve 5 kilogram fosfora ihtiyaç duyuluyor. Bu gereksinimleri karşılayarak gübreler kullanarak verimli yetiştirme sağlanıyor. Üreticiler genellikle yem bezelyesi yetiştirirken, kompoze bir gübre olan 20-20-0 gübresi kullanmayı tercih ediyor.

 

Yem bezelyesi hangi tahıllarla beraber ekilebilir?

 

Yem bezelyeleri, arpa, çavdar, tritikale ve yulafla beraber yetiştirilebiliyor. Tahılla beraber ekilmesi, hayvanlarda şişkinlik yapmaması için tavsiye ediliyor.

Yem bezelyesi ne zaman ekilir?

Yem bezelyesi yetiştiriciliği hem yazlık hem de kışlık olarak yapılabiliyor. Ilıman iklimdeki alanlarda kışlık ekim, soğuk bölgelerde ise yazlık ekim tercih ediliyor. Kışlık ekim, kasım ve aralık aylarında gerçekleşiyor. Yazlık ekim için ise şubat-mart ayları uygun görülüyor. Erken ekim sayesinde bahar yağışları verimli kullanılıyor. Ayrıca, günlük ortalama sıcaklığın 3.5 ile 9 derece arasında olduğu zamanlarda yem bezelyesi ekebilirsiniz.

Yem bezelyesi yetiştiriciliği nerede yapılabilir?

Serin iklim bitkisi olan yem bezelyesi, çok kurak ve sıcak olmayan hemen her yerde yetiştirilebiliyor. Toprağın pH derecesi 6 – 7.5 aralığında olan her yerde, yem bezelyesi yetiştirebilirsiniz. Ancak sıcak alanlarda ek sulama gereksinimi doğabiliyor.

Yem bezelyesinin besin değeri nedir?

Yem bezelyesi özellikle protein değeri açısından oldukça zengin. Tanedeki protein oranı zaman zaman ,%35’e ulaşıyor. Bitkideki protein oranı ise %15-20 arasında ölçülüyor. Ayrıca, yem bezelyesi hayvanlar için demir, potasyum ve kalsiyum kaynağı görevi görüyor.
Yem bezelyesi sulanır mı?

Özellikle kıyı bölgelerinde yem bezelyesi yetiştirilirken, sulamaya gerek kalmıyor. Yıllık yağış ortalaması 350-650 mm olan yerler yem bezelyesi yetiştiriciliği için uygun görülüyor. Ancak bu düzeyin altında yağış alan, çok kurak alanlarda sulama verimi artırıyor.

Yem bezelyesi yetiştiriciliği
Yorum Yap

Yorumlar kapalı.