Mango, tropik ve subtropik iklim kuşağının en önemli bitkileri arasında yer alıyor. Mangiferaindica L. olarak literatüre geçen mango meyvesi, özellikle Hindistan dolaylarında bin yıllardır yetiştiriliyor. 16. yüzyıl itibarıyla yavaş yavaş diğer ülkelere yayılmaya başlayan mango yetiştiriciliği, 18. yüzyılda Amerika kıtasında start alıyor. Meyvenin her geçen gün artan ticari değeri ise üreticileri cezbetmektedir. Bu popülerlikte yeni türlerin ıslah edilmesinin, tarımsal gelişmelerin ve lojistikteki kolaylaştırıcı faktörlerin de etkisi büyük.
Peki mango yetiştiriciliği nasıl yapılır? Mangolar, tohum üzerinden veya vejetatif yolla çoğaltılabiliyor. Tohumdan çoğaltma tercih ederseniz, tohumları önce yastıklara ekmelisiniz. 8-12 aylık fidanları, 7,5-10 x 7.5 -10 metre sıra arası ve üzeri mesafe ile bahçeye dikmeniz yeterli. Aşılama için tohumdan elde ettiğiniz fidanları ise 2-3 yaşında, gövde çapları 2,5 cm’ye ulaştığında aşılamalısınız. Kalın kabuklu olan ağaçlarda göz aşıları sıkıca bağlamalı ve tutmasını sağlamalısınız.
Ayrıca monoembriyonik mango çeşitlerinin yetiştirilmesinde, çoğunlukla vejetatif yol kullanmalı ve yanaştırma veya yama aşı tercih etmelisiniz. Florida’da yapılan çalışmalarda anaç olarak poliembriyonik mango türlerinin kullanımı olumlu sonuçlar veriyor. Turpentine veya Number 11 çeşitlerini anaç olarak kullanarak aşı yoluyla monoembriyonik türlerin yetiştirilmesini sağlayabilirsiniz.
Ağaçlar, dikim itibarıyla 3 ile 5 yıl sonunda meyve sunuyor. Subtropik alanlarda ticari düzeyde meyve verme süresi 5-6 yaşa kadar uzayabiliyor. Tropik bölgelerde yıl boyunca meyve veren cinsler, subtropik alanlarda yılda bir kez hasat sunuyor.
Mango yetiştiriciliği için iklim nasıl olmalıdır?
Mango yetiştiriciliği için optimum sıcaklığın 24-27 derece arasında olduğu biliniyor. Kış boyunca ortalama sıcaklık değerinin 5 derecenin üstünde olması gerekiyor. Çiçeklenme zamanı sıcaklıklarda yaşanan düşüş, meyvelerin abortif olmasına ve verim kaybına neden gösteriliyor. Maksimum sıcaklık değeri ise 45 dereceyi gösteriyor. Sıcaklığın fazla yükselmesi ve oransal nemin düşmesi de, meyvede vejetatif büyümeyi ve verimi olumsuz etkiliyor. Mango çeşitlerinin çoğu yüksek sıcaklık ve düşük oransal neme karşı tolerans gösteremiyor. Özellikle sıcaklık değerlerinin uzun süre 30 derecenin üstünde olması, mangonun erken olgunlaşmasına ancak lezzetinin azalmasına neden oluyor. Bu da kaliteyi, dolayısıyla pazar değerini bir hayli düşürüyor.
Ayrıca soğuğa dayanıklılık yönünden de farklı veriler bulunuyor. Genç ağaçlar -1.1 derecelerde zarar görürken, daha yaşlı ağaçların dal ve yaprakları -3.9, küçük meyveleri -4.4 derecenin altında zarara uğruyor. Bu veriler ışığında, mango yetiştiriciliği yapacağınız yerlerde sıcaklığın 0 derecenin altına düşmemesine dikkat etmelisiniz.
Mangolar, çiçeklenme ve meyve tutumu süresince ılık ve kuru hava istiyor. Çiçeklenme döneminde yağmur ve yüksek nem olması ise çiçek ve meyve dökümüne yol açıyor. Ağacın yıllık ortalama yağış isteği 400 ile 3600 mm arasında değişiyor. Ancak aylık ortalamadan yağışın 40 mm’inin altında olması mango için istenmiyor.
Mango yetiştiriciliği için toprak nasıl olmalıdır?
Mango yetiştiriciliği için hafif yapılı topraklar avantaj sağlıyor. Ayrıca kısa süreli sel baskınlarına karşı dayanıklı olan bitki, özellikle drenajı iyi olmayan topraklarda zor tutunuyor. Bunun yanında, toprak pH derecesinin 5.5 ile 7.5 arasında olduğu topraklara dikim uygun görülüyor.
Kazık kök yapısına sahip olan ağaçlar, toprak altında 6-7 metre derine kadar ulaşabiliyor. Buna uygun olarak mango bahçesi olarak kullanılacak alanlarda toprak derinliğinin yüksek olmasına özen göstermelisiniz. Diğer taraftan sert yapılı toprak yerine yumuşak ve nemli toprakların seçerek kökün ilerlemesini kolaylaştırabilirsiniz.
Mango Yetiştiriciliği için Bahçe Tesisi Nasıl Yapılır?
Mango yetiştiren üreticiler, bahçe tesisini çevresel koşullara uygun olarak değiştiriyor. Mangonun cinsine, iklim ve toprak koşullarına göre dikim aralıkları farklılaşıyor. Bahçelerde bu mesafe 8 x 5 m, 5×5 m düzeyine dek düşüyor. Hatta yarı sık (3.5 x 4.5 m) ve sık dikim yoluyla (3 x 2.5m) aşılı fidan bahçelerinde verim elde edilebiliyor. Bu durumda tek ağaçtan elde edilen verim düşük olsa da bahçe toplamında yüksek verim kazanılıyor.
Mango Yetiştiriciliğinde Sulama Yapılır mı?
Mango yetiştirenler, toprak tipine göre sulama oranını değiştiriyor. Subtropik koşullara uyumlu olan mangolar, bu nedenle sulama ihtiyacı bulunduruyor. Ancak meyvenin olgunlaşma dönemine, elde edilmek istenen ürünün kalitesine, mangonun türüne göre sulama takvimi değişiyor. Örneğin, meyve olgunlaşma döneminde şeker oranını artırmak için daha az su vermelisiniz. Benzer şekilde, hasattan sonra vejetatif gelişmeyi hızlandırmak adına sulamayı fazlalaştırılmalısınız.
Mango hastalık ve zararlıları nelerdir?
Üreticiler mango yetiştirirken sulama dolayısıyla mantar hastalıklarına karşı dikkatli ve tedbirli davranıyor. Mango bahçelerinde en sık rastlanan hastalıklar arasında mildiyö, antraknoz, alternaria var. Mango ağaçlarını tehdit eden zararlılar arasında ise akdeniz meyve sineği ve trips başı çekiyor.
Mango ağacı kaç yılda meyve verir?
Mango ağaçları ortalama 3 yılda meyve verecek olgunluğa geliyor. Ancak 5 yılda ağaçlardan ticari verim alınabiliyor.
Mango nerede yetişir?
Mango ağacının en çok yetiştiği ülkeler arasında ilk sırada Hindistan bulunuyor. Onu, İspanya, Çin, Pakistan, Avustralya, Küba, Tayland, Küba, Endonezya, Filipin ve Jamaika takip ediyor.
Mango ağacı hangi iklimde yetişir?
Tropik ve subtropik iklim meyvesi olan mango, sıcak ve nemli alanlarda yetişiyor.
Mango kaç derece soğuğa dayanıyor?
Florida’da yapılan çalışmalarda genç ağaçların soğuğa daya dayanıksız olduğu görülürken, yetişkin ağaçların birkaç saat dayanıklılık gösterebildiği keşfediliyor. Henüz deneysel olan bu sonuçlar, türe ve yaşa göre mangonun dayanıklılığı konusunda farklı veriler elde edilebileceğinin sinyallerini veriyor.
Mango yetiştiriciliği için önemli ticari çeşitler nelerdir?
Mango yetiştiriciliği için çok sayıda çeşit bulabilirsiniz. Ayrıca türler ülkelere göre değişiklik gösteriyor. Önemli ticari mango çeşitleri arasında Alphonso, Tommy Atkins , Ataulfo, Haden yer alıyor. Ayrıca Kent, Keitt, Madame Francis, Irwin, Osteen Kensington Pride ve Edward türleri ticari üretim için tercih ediliyor.
Yorumlar kapalı.