Erkut Uluçam

Külleme hastalığı nedir? Nasıl mücadele edilir?






Farklı bitki türlerinde sık sık görülen külleme hastalığı, nemli ortamlarda daha sık rastlanmakta, yağmurdan, çiğden sonra hızlı yayılma özelliği göstermektedir. Alt yapraklardan ilerleyerek kısa sürede tüm ekini saran külleme, taze yaprak ve sürgünleri de etkisi altına alabiliyor.
Yapraklarda un serpilmiş gibi puslu ve tozlu bir görünüm yaratıyor. Beyazlayan yapraklarda öbek öbek kümelenme görülüyor.  Lekelenme artarak yaprağın ve ekinin tüm yüzeyini kaplayabiliyor. Hastalığa zamanında müdahale etmek, hasarın en aza indirilmesinde önemli rol oynuyor. Mantar kaynaklı olan külleme, görülür görülmez mücadele start alıyor.
Erysiphe, Podosphaera, Oïdium ve Leveillula mantarlarının etkinliği ile ortaya çıkan hastalık, biyotrofik mantarlar kaynaklı bir sorun olarak tanınıyor. Canlı bitki hücrelerinden beslenen mantarlar, yaşayan bir mahsül bulamadığında hayatta kalamıyor, müdahale edilmediğinde canlı bitkinin her yerini sarıyor.
Fungal sporların, yaprak yüzeyinde çimlendiği, büyüyerek dallandığı kayıtlara geçiyor. Çoğu, bitki yüzeyinin dışında kalan mantarlar, rüzgarla, yağmurla, böceklerle hatta tarlada, serada çalışanların kıyafetleriyle bile yayılabiliyor. Ortalama 18 ile 25 derece arasında hızla yayılan mantarlar, yüksek nemde çimlenerek gelişiyor. Ancak rüzgar ve kuraklığın da hastalığı hızlandırdığı not düşülüyor.
Leveillula Taurica Latince ismiyle literatürde yer alan külleme hastalığı, büyük ölçüde ürün, kalite ve verim kaybına yol açıyor. Hastalığın konukçuları arasında domates, biber, patlıcan, patates gibi sebzeler, meyve ve orman ağaçları yer alıyor.

Külleme hastalığı belirtileri nelerdir?
Külleme hastalığı belirtileri çoğunlukla ilk olarak yaprağın üst tarafında görülüyor. Beyaz ve kabarık koloniler halinde fark edilen külleme, biber gibi bazı ekinlerde ise yaprak altında kümelenebiliyor. Bu değişikliğin nedeni ise biberde, yaprak altında daha fazla gözenek bulunmasıyla açıklanıyor.
Külleme hastalığı görülen biberlerin yapraklarının üstünde sarı benekler fark ediliyor. Çok şiddetli hastalık salgınında, yaprak üstünde de koloniler gözle görülebiliyor. Bazı biberler, külleme enfeksiyonu olduğunda enfekte olmamış yapraklarını dökerek belirti veriyor. Beyazlaşma, hastalık ilerledikçe kahverengileşmeye ve grileşmeye doğru evriliyor. Sararan, kıvrılan, dökülen yapraklar, küllemenin belirtileri arasında gösteriliyor.
-Külleme hastalığı olan ekin zayıf düşüyor.
-Çiçek açmama görülüyor.
-Bitkilerin meyveleri tatsız olabiliyor.
-Yaprak ve meyve dökümü göze çarpıyor.
-Beyazlama, alandaki diğer bitkilere de yayılarak görülme sıklığı genişliyor.
Külleme hastalığı hangi bitkilerde görülür?

Geniş bir konukçu dizisine sahip olan mantarlar, tere, roka, marul, nane, ıspanak, semizotu, havuç, yabani havuç, kereviz, kişniş, anason, dereotu, rezene, maydanoz yetiştiriciliği, yabani maydanoz, kabakgiller, bağ, hububat ve çeşitli süs bitkilerinde görülebiliyor. Ayrıca, kestane, lale ağacı, çınar, fındık meşe, kızılcıklar, kiraz, kayısı, elma, ayvada külleme, şeftali nektarin, erik, çilek, üzüm, tütün, domates, biber, fasulye, salatalık, patlıcan, pancar, ayçiçeği, nane, hanımeli, gül, ortanca, lupinus gibi bitkilerde de külleme hastalığına rastlayabilirsiniz.
Özellikle bamyada külleme hastalığı sıkça karşılaşılan bir durum olarak biliniyor. Bamyada külleme hastalığı, bamyaların yapraklarında ve meyvelerinde görünen, genellikle beyaz lekeler ve kaplamalarla belirginleşen bir fungal hastalık oluyor. Bu hastalık genellikle nemli ve serin hava koşullarında yayılıyor, bu nedenle bitkileri bu tür koşullardan korumak fazlasıyla önem taşıyor.
Bamyalarda külleme hastalığının yayılmasını önlemek için sağlıklı fidan seçimi, düzenli gözlem, etkilenen yaprak ve meyvelerin hemen temizlenmesi ve iyi bitki bakımı gerekiyor. Kimyasal fungisitler, hastalık ciddi bir sorun haline geldiğinde kullanılabiliyor, ancak doğal ve organik önleme yöntemleri de tercih etmek her zaman daha etkili oluyor. Yapraklar ve meyveler üzerindeki lekeleri tanıyarak ve hızla müdahale edip, bamya yetiştiriciliği konusunda verimini artırmak mümkün olabiliyor.
Asmada külleme hastalığı için de doğal yollarında ise külleme hastalığına karşı kimyasal olmayan doğal çözüm yöntemleri arasında düzenli budama ve havalandırma yer yer alıyor. Bu, bitkiler arasında daha fazla hava dolaşımı sağlıyor ve hastalığın yayılma riskini azaltıyor. Ayrıca, bitki bakımına özen göstermek de önem taşıyor, çünkü sağlıklı ve güçlü asmalar, hastalıklara karşı daha dirençli olma eğilimi gösteriyor. Asmda külleme için toprak analizi yaptırarak besin eksikliklerini düzeltebilir, uygun sulama ve gübreleme uygulayarak bitkilerin sağlığını destekleyebilirsiniz. Bitki artıklarını temizleyerek ve hastalıklı yaprakları zamanında atarak da külleme hastalığının kontrol altına alabilirsiniz.
(devam edecek)

 

Külleme hastalığı nedir? Nasıl mücadele edilir?
Yorum Yap

Yorumlar kapalı.