Bitkisel yağ üretiminde kullanılan kanola bitkisi, her geçen gün tarımı yaygınlaşan bitkiler arasında yer alıyor. Danesinde %50’ye varan yağ ve %24’e kadar protein içeren kanola, ıslah edilerek erüsik asitten arındırıldığı için tüketilmesinde bir sakınca bulunmuyor.
Üretimdeki yağ açığının kapatılmasına yardımcı olan kanola, buğday ve arpa ile ekim nöbeti yapılabilen bir bitkidir
Mibzer aracılığıyla sıra arası, ekim derinliği ve sıra üzeri mesafe ayarlanarak tohum ekimi yapılır. Ancak bu özellikler toprak ve iklim yapısına göre değiştiği için bölge özelliklerini dikkate almak önemli. Kanola tohumları, ortalama 18-20 cm sıra arası, 3-4 cm sıra üzeri mesafe bırakılarak 1.5-2 veya 2.5 cm derinliğe bırakılıyor. Dönüm başına 1000-1200 gram civarında tohum yeterli oluyor.
Kanola ekimi için tohumlarının toprak yüzeyine çıkışı zor olduğu için tohum yatağının iyi hazırlanması gerekiyor. Özellikle buğday yetiştiriciliği yapılan alanlarda, hasat sonrası toprak gölge tavına sürülerek hazırlanıyor. Ardından kazayağı veya tırmık kullanılarak tohum yatağının keseksiz olması sağlanıyor. Tav kaçmadan hazırlıklar tamamlanıyor. Ayrıca, kanola ekimi öncesinde toprak yüzeyinin düzgün olması için sürgü çekmek gerekiyor.
Kanola ne zaman ekilir?
Kanola yetiştirilirken, doğru ekim zamanının tercih edilmesi önemlidir. Bunun için toprak ısısını takip edebilirsiniz. Çimlenmenin yeterli miktarda gerçekleşebilmesi için toprak ısısı en az 10-12 derece olmalı. Bu ısı düzeyi 15 Ekim ile 15 Kasım arasına denk gelmektedir.
Bu takvime dikkat ettiğinizde, kanola bitkileri kışa 4-6 yaprak arasında giriyor. Bu sürede kök sistemi kuvvetlendiği için soğuktan zarar görmüyor. Eğer ekim zamanı aralık ayına sarkarsa, genç fideler zarar göreceği için üreticiler zarara giriyor. Kesinlikle ekim takvimini kaçırmamalısınız.
Kanola yetiştiriciliğinde bakım nasıl olmalı?
Kanola ekimi gür bir şekilde geliştiği için çok büyük bir yabancı ot tehdidi barındırmıyor. Ancak, özellikle ilk yetişme devresinde mücadele önem taşıyor. Doğru yabancı ot kontrolü ile verim %20 ile 30 arasında artıyor. Kanola yetiştiriciliğinde kanola tarımı 30-40 cm boyuna ulaştığında zaten gürleştiği ve gölge yaptığı için yabancı otların birçoğu ortadan kalkıyor.
Ancak tarlada yabani hardal (lapsana) mevcutsa, kesinlikle kanola üretimi yapılamıyor. İkisi de aynı familyadan olduğu için mücadele zor oluyor ve yabancı otlar ekin ile yarışıyor. Ayrıca, hasatta ürüne karışarak kaliteyi azaltıyor, ürünün pazar değeri düşüyor. Buna ek olarak, kanola ekimi nisan ayına kadar gelişme dönemini sürdürüyor, bu süre zarfında taban suyu yüksekliğine dikkat etmek gerekiyor. Su tutmaya karşı hassas olan bitkinin gelişme sürecinde çok yağış olursa, tarlada göllenme görülürse suyun hemen tahliye edilmesi şart oluyor.
Kanola yetiştiriciliğinde gübreleme nasıl yapılır?
Kanola bitkisi her 50 kilogram verim için topraktan ortalama 1 kilogram kükürt kaldırıyor. Bu nedenle gübreleme kanola yetiştiriciliği için ekstra önem taşıyor. Uygulanacak gübrenin amonyum sülfat türü olmasına dikkat etmelisiniz. Yüksek verim için dönüme 14-16 kilogram saf azot, 8-9 kilogram fosfor vermelisiniz. Azotlu gübrenin yarısı ekimle, diğer yarısı sapa kalkma döneminde tatbik ediliyor. Fosforlu gübrenin tümü ise ekimde uygulanıyor.
Kanola, hangi bitkilerin ekim nöbetinde tercih edilebilir?
Kanola üretimi sırasında yüksek verim alabilmek doğru ekim nöbeti planlamasıyla mümkün oluyor. Kanola tarımının girebileceği münavebe modelleri arasında: Ayçiçeği, kanola, buğday, mısır veya buğday, kanola, bakliyat, ayçiçeği sayılıyor. Ayrıca, ayçiçeği, kanola, buğday da sırasıyla ekim nöbeti uygulamasına tabi tutulabiliyor.
Kanola yetiştiriciliğinde hasat nasıl yapılır?
Çiçeklenmeden ortalama 40-50 gün sonra hasat zamanı gelir. Sap, yaprak ve kapsülleri sararan, kırmızımsı sarı bir renk alan kanolaların tohumları da kahverengiye dönüşür. Kanola taneleri çok küçük olduğu için hasat biçerdöver aracılığıyla yapılır ancak ayarların dikkatle yapılması gerekir.
Kanola nerede yetiştirilir?
Kanola nerede yetişir diye merak ediyorsanız dünyada en çok kanola yetiştiriciliği yapılan ülkeler Avustralya, Bangladeş, Bulgaristan, Kanada ve Çin’dir.
Kanolanın bilimsel adı nedir?
Canola (Kolza) Brassicaceae (Cruciferae) familyasındadır. Brassica cinsinin Brassica Juncea türü günümüzde tarımı yapılan kanola bitkisi türüdür. Hardal ailesindendir.
Kanola yağı nedir?
Kanola bitkisinden elde edilen yağ, bitki içerisinde %50’ye varan oranda yer alır. Kanola yağı, dünyada en çok tüketilen beşinci yağ bitkisidir. Yılda ortalama 20 milyon ton üretilir. Asit içeriğinin egale edildiği yeni bitkilerin yetiştiriciliği her geçen gün artar. Yemek, tatlı üretiminde, kozmetik alanda ve sanayide kullanılan kanola yağları, düşük asitli olmasıyla kullanışlılık sunar.
Kanola yetiştiriciliği için toprak nasıl olmalıdır?
Kanola, kumlu ve hafif topraklar dışında hemen hemen tüm toprak türlerinde kolaylıkla yetişebiliyor. Ancak toprak yüzeyinin tesviyesinin iyi olması gerekiyor. Su tutan, göllenen alanlar için kanola pek uygun değil. Kanola için en iyi toprağın humuslu, derin yapılı, nötr, hafif alkali ve hafif asitli olması gerektiğini hatırlatmalıyız. Ph derecesinin 6.5 ile 7.5 arasında olduğu topraklar kanolaya mükemmel uyum sağlar. Ancak bitki tuzdan hoşlanmaz. Her ne kadar pH 5.5’a kadar tolerans gösterse de bu değerin altında verim azalır. Ayrıca kanola yetiştiriciliği için yıllık yağışın 300 ile 2800 mm olması gerekir. Ekim sonrasında ağır yağışlara karşı duyarlı olan ekin, yetişme döneminde 200 ile 500 mm suya ihtiyaç duyar.
Kanola bitkisi için uygun sıcaklık nedir?
Kanolaların sıcaklık isteği toplamı 2300 ile 2500 derece arasındadır.
Kanola yetiştiriciliğinde hastalık ve zararlılar nelerdir?
Kanolanın en önemli zararlıları arasında toprak pireleri, tarla salyangozları, sap hortumlu böceği, lahana kelebeği ve yaprak biti sayılıyor. Yaprakların öz suyunu tüketen ve beyazlamalara neden olan zararlılar, kayıp yaratıyor. Kanola hastalıkları ise mildiyö, kolza kök uru ve kurşuni küf olarak sıralanıyor. Her iki sorunda da önlem için ilaçlı mücadele öne çıkıyor.
Yorumlar kapalı.