Ilıman iklim meyveleri içinde en çok üretilen ürünlerin başında gelen elma, kışın yaprak döken ağaç ve ağaççıklardan yetişiyor. Çok yıllık odunsu bitkiler olan elma ağaçları, tarımsal elma yetiştiriciliği işlevinin yanı sıra süs ağacı olma görevi de üstleniyor. Spermatophyta (Tohumlu Bitkiler) bölümünün, Angiospermae (Kapalı Tohumlu Bitkiler) alt bölümüne, Dicotyledoneae (Çift Çenekli Bitkiler) sınıfının Rosaceae (Gülgiller) familyasına ve Pomoideae alt familyasına ait olan elma, malus cinsinde kategorize ediliyor.
Elmanın doğal olarak yetiştiği bölgeler arasında Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika coğrafyaları sayılıyor. Bu alanlarda 30 kadar elma türünün var olduğundan bahsediliyor.
Elma yetiştiriciliği için işlemler bahçe hazırlanması ile başlıyor. Derin sürüm yapılan arazide toprağın havalanması ve güneşlenmesi sağlanıyor. Tesviye sonrasında arazi eğimliyse teras kurulumuna geçiliyor. Ayrıca, taban suyu yüksek olan yerlerde drenaj şart görülüyor. Toprak analizleri neticesinde ihtiyaca göre gübreleme yapılarak fidan dikimine adım adım yaklaşılıyor. Genellikle dönüme 3-4 ton iyi yanmış çiftlik gübresi, dönüme 20-40 kg dap gübresi veya 25-50 kg TSP veriliyor. Toprak tahliline göre ilgili gübre uygulandıktan sonra fidan hazırlığına geçiliyor. Dikim budaması sayesinde ağacın kök-gövde dengesi kuruluyor. Açılan çukurlara üst toprak konuluyor, fidan dikim tahtasının ortasına aşı noktası güneye bakacak şekilde fidan yerleştiriliyor. Fidanın topraktan 15-20 cm yukarıda olmasına dikkat edilerek tüm çukur toprakla doldurulup iyice bastırılıyor. Can suyu verildikten sonra dikim tamamlanıyor. Elma ağaçları arasındaki mesafeler türe, anaca, toprağa ve iklime göre değişiklik gösteriyor. Kuvvetli ve besin açısından zengin topraklarda mesafenin daha fazla, zayıf topraklar ve fakir bileşenli alanlarda daha az olması gerekiyor. Nemli yerlerde seyrek dikim önerilirken kurak topraklarda daha sık dikim tercih ediliyor.
Elma yetiştiriciliğinde,
-Yabancı ot temizliği önem taşıyor.
-Sulama miktarı bölgenin aldığı yıllık yağış miktarına göre değişiklik gösteriyor. Saçak köklü olan elma, yüksek nemden hoşlanıyor.
-Elmaların yazın kurak dönemlerde sulanması önem taşıyor. Erken sulama meyve tutumunu artırıyor.
-Elma için kullanılan azotlu gübreler meyve kalitesini artırıyor, dökümü azaltıyor. Ancak gübrelemenin alma olgunlaşmadan önce bitmiş olması gerekiyor.
-Fosfor, elma ağacının çiçek bağlamasını ve meyveye yatmasını kolaylaştırıyor.
-Potasyum çiçeklenmeyi teşvik ediyor, meyve iriliğini, sıklığını, lezzetini ve saklanma süresini uzatıyor.
-İlkbaharda, tomurcuklar patlamadan önce amonyum sülfat veya amonyum nitrat uygulanması öneriliyor. Sonbaharda ise 10 cm kadar derinliğe dap uygulanması önem arz ediyor.
-Elmadan iyi verim ve kaliteli ürün almak için seyreltme yapılabiliyor. Meyve gözü oluşmaya başlamadan yapılan seyreltme çiftçilerimize, daha iri, renkli, kaliteli, gelişmiş ve düzenli ürün sunulmasını sağlıyor.
Elma çeşitleri
-Gala: Eti sarımsı, sulu ve sert olan gala elmalar, verimi ile tanınıyor. Erkenci bölgelerde temmuz ayının ortasından sonuna doğru, diğer bölgelerde ise ağustos ortalarına doğru hasadı gerçekleştiriliyor.
-RedChief: Orta iri, sulu ve aromalı meyve veren türde, ağaç zayıf ve dik gelişiyor. Eylül ayı sonunda hasat ediliyor.
-Starkrimson Delicious: Orta kuvvetteki ağaçta yetişen çeşit yarı dik-dik gelişiyor. Çok verimli olan tür, eylül ayı sonunda toplanıyor. Elma yetiştirilen tüm bölgelerde yetiştirilmesi tavsiye ediliyor.
-Starkspur Golden Delicious: Yarı bodur bir ağacı olan tür çok verimli olarak tanımlanıyor. Altın sarısı renkte, şekilli, kaliteli ve iri meyveli olan elmalar, eylülün ikinci haftasına toplanıyor. Dayanıklı meyveler uzun süre soğuk depoda muhafaza edilebiliyor.
-Jurseymac: Çok kuvvetli ağaçlarda yetişen tür, yüksek verimli oluyor. Geniş ve şişkin meyveleri bulunan Jurseymac, yazlık bir çeşit. Beyaz, sulu ve etli meyvenin taşımaya dayanıklı olduğu dikkat çekiyor. Elma, temmuz ortasında bir veya iki kez toplama gerektiriyor.
-Granny Smith: Orta irilikte meyveleri olan elmalar, yeşil renkli ama kırmızımsı yanaklı oluyor. Kuvvetli ve dik büyüyen ağaçları bulunuyor. Verimli olan Granny Smith, ekim sonunda hasat ediliyor. Soğuk depoda 9 ay süreyle saklanabiliyor.
Elma yetiştirme koşulları
Serin iklim meyve türleri arasında bulunan elma, kuzey yarımkürede en kuzeye çıkan meyve türleri arasında sayılıyor. Kış soğuklarına dayanması, elmanın geniş kuşaklarda yetiştirilebilmesine imkan tanıyor. Elma, dinlenme döneminde -35 ile -40 dereceye kadar dayanıklılık gösteriyor. Bir yıllık dalların dayanıklılık derecesi ise -20 ile ölçülüyor. Ancak elma çiçeklerinin zarar görmesi çok daha kolay oluyor, -2.3 derece elma çiçeklerinin zedelenmesine yetiyor. Genç meyvelerin de benzer bir şekilde -1, -1.5 derecelere kadar dayanabildiği kayıtlara geçiyor. Elmanın ışık teması arttıkça renk oluşumu güzelleşiyor.
Yeterli kireç ve humus bulunduran tınlı, tınlı kumlu ve kumlu tınlı geçirgen, nemli topraklar elma yetiştiriciliği için uygun görülüyor. Çok kireçli topraklarda demir alımı azaldığı için bitkilerde sarılık görülebiliyor. Buna ek olarak, elma için 2 metreden daha fazla toprak derinliği olan, hafif asit karakterli topraklar daha uygun görülüyor. İdeal pH derecesinin 6.0-6.5 olduğu belirtiliyor.
Elmalarda görülen hastalığa ve zararlılara karşı kimyasal mücadele, ilaçlama yoluyla gerçekleştirilebiliyor. Elma ilaçlama zaman zaman üç kez gerçekleştiriliyor. Birinci ilaçlama dönemi çiçek gözlerinin kabardığı zamanı işaret ediyor. İkinci ilaçlama pembe tomurcuk döneminde, üçüncü ilaçlama ise çiçek yapraklarının %70 ile %80’i döküldüğünde tamamlanıyor. Dördüncü ve diğer ilaçlamalar için uzun süreli yağışların bitmesi gerekiyor ve ilacın etki süresi üzerinden programlama yapılıyor. Elmalar çiçeklenmeden önce bordo bulamacı gibi bakırlı ilaçlar, çiçeklenme sonrasında fungusitler kullanılıyor. İlaçlamalarda ağacın her yerinin tamamen kaplanmasına özen gösteriliyor.
Elma yetiştiriciliğinde hasat zamanı nelere dikkat edilmelidir?
-Elmalar ince kabuklu ve nazik meyveler olduğu için hasat sırasında avuç içine alınmaması, parmaklarla sıkılmaması gerekiyor.
-Meyveler kovalara konulurken ve boşaltılırken dikkatli olmak gerekiyor.
-Hasat zamanının doğru tespiti önem taşıyor.
-Yazlık elmalarda ise ağaç ve yeme olumu ağaç üzerinde tamamlanıyor ve tam olgun halde hasat ediliyor.
Yorumlar kapalı.