Ceren ÖZBİL
Ülkeye bir süre öncesine kadar Türkiye’den gelen iş gücüyle kapatılan kalifiye eleman açığı, son yıllarda yeniden baş gösterdi.
Mobilyacılık, oto elektrikçilik, sıhhi tesisatçılık gibi neredeyse her sektörde kalifiye eleman sıkıntısı yaşanıyor.
İşverenler çözümü Pakistan, Vietnam, Afrika gibi ülkelerden işçi getirmekte ararken, getirdikleri işçilerin kalifiye olmamasından yakınıyor.
İşverenlerin çalışma izni ile ülkeye getirdiği birçok kalifiye eleman ise bir süre sonra yerli bir ortak bularak, kendi iş yerini kurmayı tercih ediyor.
Bu durum da özellikle zanaata dayalı bir sektörün elimizden kayıp gitmesine ve yabancılaşmasına neden oluyor.
KIBRIS Ekonomi’ye konuşan Kıbrıs Türk Esnaf ve Zanaatkarlar Odası (KTEZO) Başkanı Mahmut Kanber, kalifiye eleman sorununun çözümü için yurt dışından işçi getirmek yerine, ülkede kalifiye elemanlar yetiştirilmesi önerisinde bulundu.
Kanber, KTEZO bünyesinde eğitim veren Çıraklık Okulu’nun kalifiye eleman açığını gidermek için ciddi anlamda mücadele verdiğini ancak devletin bu konuda üretilen projelere destek vermediğini anlattı.
“Devlet çözmeye çalışmıyor”
Zanaatkarlar Odası Başkanı Mahmut Kanber, ülkede kalifiye eleman sorunu olduğunu ancak kalifiye eleman sorununu aşmak için üretilen projelere de devletin yeterince destek görmediğini kaydetti.
Esnaf ve Zanaatkarlar Odası olarak 6 yıldır Çıraklık Eğitim ve Yetişkin Eğitim Merkezi üzerinde çırak anlamında kalifiye eleman yetiştirdiklerini belirten Kanber, Çıraklık Eğitim Merkezi’nden mezun olup, kalfalık düzeyinde olanların yüzde 100 istihdamının yapıldığını anlattı.
Kanber, doğru ve planlanmış alanda eğitim verildiği için bu kişilerim istihdam edildiğine işaret ederek “Bizim kendi yaptığımız istatistikler sonucunda eğitim verildiğimiz için istihdam oranı bu noktadır. Çünkü biz yurt dışından gelen iş gücünün hangi alanlara yoğunlaştığını inceledik ve bu doğrultuda eğitim verdik” dedi.
“Sistem, kalifiye elemanın yurt dışından getirilmesine yönelik”
Kanber, ülkedeki sistemin kalifiye elemanın yerli iş gücünden değil yurt dışından getirilmesine olanak sağladığını söyledi ve şu ifadeleri kullandı:
“Bugüne kadarki öğrenci sayımız bindi. Bunun da yaklaşık 600 kişisi mezun edilmiş ve istihdamı gerçekleşti. Bu 600 kişinin 400’ü kalfa olarak istihdam edildi. Sektörlere kalifiye eleman yetiştirmek için oldukça büyük bir çaba sarf ediyoruz, ancak ülkemizdeki sistemin kalifiye elemanı yerel iş gücünden değil de yabancı iş gücünden çıkarmaya niyeti var.
Özel sektörleri desteklemek diyorlar. Fakat özel sektörü desteklemek bu değil. Ülkemizde işsizlerimizin yüzde 95’i nitelikli iş gücüdür. Plansız bir eğitim olduğu için eğitim alan insanların çoğu enflasyon olan işlerden mezun oldukları için bu insanlar işsiz. Ancak niteliksiz işsiz değil. Bunları tekrar bir dönüşümle sektörlere kazandırmak için hiç bir şey yapılmıyor.
“13 bin işsiz beklerken muhaceret affı çıkarılıyor”
Ülkede 13 bin işsiz beklerken, muhaceret affı çıkarılmasını doğru bulmadıklarını kaydeden Kanber, “Bir yerde 13 bin işsizimiz bekliyor. Biz af çıkarıyoruz.
Ortaokuldan liseye geçerken, ortalaması 5 not düzeyin olan öğrenciler akademisyenlik yönüne teşvik ediyorlar. Akademik yanı daha az olan öğrencileri akademisyenliğe yönlendiriyorlar.
Halbuki; bu çocukları sanat okullarına yönlendirmeleri gerekiyor.
Ancak bu yöndeki tüm görüş ve düşüncelerimizi ilgili hükümetlere 6 yıldır bildiriyoruz. Henüz hiç bir planlama ve teşvik görmedik.
İş gücünde de ne sınır ne kota ne de nitelik aranıyor”.
“Yabancı iş gücü en çok turizm ve inşaata”
Kanber, ülkedeki yabancı iş gücünün daha çok turizm ve inşaat sektöründe olduğunu söyleyerek, bu alanlara eleman yetiştirmemiz durumunda ülkedeki işsizlik oranının da azalacağını anlattı.
Ancak yerlinin 150 TL’ye yaptığı bir işi yabancı işçinin 80 TL’ye yaptığını ve bu durumun da iş verenin işine geldiğini söyleyen Kanber, “Yabancı işçi kalifiye olmasa da işveren daha az maaş ödemek için onu çalıştırmayı tercih ediyor. Devlet de önlem almayarak buna teşvik ediyor” dedi.
“Her 30 kişiye bir iş yeri”
Ülkenin iş yeri cenneti olduğunu belirten Kanber, “Ülkede yaklaşık her 30 kişiye bir işletme düşüyor. Dünyanın hiç bir yerinde böyle bir işletme sayısı yok. Ancak bunu engelleyecek bir şey de yok. Çünkü ülkemizdeki serbest piyasa ekonomisi anlayışı ne kadar çok olursa o kadar rekabet olur. Ancak dünyada bu böyle değil. Nüfus oranına yüz ölçümüne göre belirleniyor” şeklinde konuştu.
“İstihdam yaratılmıyor”
Kanber ülkede; bakkal, market, ayakkabı tamircisi telefon tamircisi, telefon satıcısı ve bunun gibi birçok işletmenin yabancılar tarafından çalıştırıldığını söyledi ve bu iş yerlerinin ne istihdam sağladığını ne de ülkeye bir kazanç sağladığını belirtti.
“Bunun neresi yabancı sermaye” diye soran Kanber, yabancı sermayenin ülkede istihdam sağladığını söyledi.
Çeler: Kalifiye eleman bulamıyoruz
Ahşap Doğrama ve Mobilyacılar Birliği Başkanı Ahmet Çeler, kalifiye eleman bulmakta ciddi sorunlar yaşadıklarını anlattı.
Yaklaşık 2 yıl öncesine kadar Türkiye’den gelen kalifiye elemanlarla işleri yürütmeye çalıştıklarını kaydeden Çeler, artık Türkiye’deki işçilerin de KKTC’de çalışmak istemediğini söyledi.
Çeler, çözümü üçüncü dünya ülkelerinden işçi getirerek çözmeye çalıştıklarını belirterek, bu kişilerin kalifiye eleman değil düz işçi olduğunu ifade etti.
Çoktan: İş bulmaya değil, iş kurmaya geliyorlar
Kıbrıs Türk Oto Tamirciler Birliği Başkanı Halil Çoktan, sektörde ciddi anlamda kalifiye eleman sorunu yaşandığından söz etti ve yurt dışından getirilen kalifiye elemanlarından burada bir işveren yanında çalışmak yerine kendi işini kurma yoluna gittiğini belirtti.
Özellikle üçüncü dünya ülkelerinden gelenlerin işveren yanında çalışmak yerine, iş kurmayı tercih ettiğini ifade eden Çoktan, vergisini düzenli ödeyen esnafın kepenk indirmek zorunda kaldığını kaydetti.
Çoktan, “ülkedeki birçok sektör yok olma noktasına geldi. Yurt dışından getirilen işçiler, işveren yanında çalışmak yerine, burada iş kuruyor. Vergi ödemiyor, devlete herhangi bir katkı sağlamıyor. Hal böyle olunca da vergisini düzenli ödeyen esnaf iflasın eşiğine geliyor” şeklinde konuştu.
Yorumlar kapalı.