Geride bıraktığımız sezon sıkıntılar yaşayan narenciye üreticileri bu yıl için umutlu. Bir narenciye ülkesi olan İspanya’da yaşanan selden zarar gören ürünler Kıbrıs’taki üretici için bir avantaja dönüştü
“Talep artacak”… Kuzey Kıbrıs Narenciye Üreticiler Birliği Derneği Başkanı Turgut Akçın, dünya genelinde bu yıl narenciye veriminin azaldığını belirterek “En büyük narenciye üreticisi olan İspanya’da sel baskını oldu. Büyük bir hasar var. Dolayısıyla bu sene tüm ürünlerde talep artacak.” diye konuştu.
“İhracat kapıları açıldı”… Türkiye Cumhuriyeti Büyükelçisi ile yaptıkları temaslar çerçevesinde ihracat ile ilgili güvence aldıklarını söyleyen Dernek Başkanı Akçın, “İhracat için kapılar hem Türkiye’ye hem de üçüncü ülkelere açıldı. Dolayısıyla geçen seneki gibi ihracatta sıkıntı olmayacak.” dedi.
Cemre CEMALİ
Ülkemizin en büyük zenginliklerinden biri narenciye. Yeni sezona dair beklentiler ise umut verici.
Geçtiğimiz yıl narenciye sektöründe yaşanan ihracat sıkıntıları var olan ürünlerin hasadının yapılmasına engel olmuş ve birçok üreticinin ürünü dalında kaldığı için dökülerek çürümüştü.
Ancak dünya genelinde narenciye ürünlerinde yaşanan eksiklik ve en büyük narenciye üreticisi olan İspanya’da yaşanan sel felaketi, bu yıl ülkemizdeki narenciye ürünleri için ihracat kapılarının aralanacağı beklentisini yükseltiyor.
Konu ile ilgili KIBRIS’a konuşan Kuzey Kıbrıs Narenciye Üreticiler Birliği Derneği Başkanı Turgut Akçın, yeni sezona ilişkin beklentilerini açıklayarak “dünya genelinde narenciye verimi azaldı, ürün az. Bu nedenle hem talep artacak hem de üreticiler açısından fiyatlarda olumlu bir gelişme olacak.” diyerek üreticilere acele etmemeleri ve piyasanın oturmasını beklemeleri gerektiği çağrısında bulundu.
“Narenciye sezonu hazırlıkları başladı”
Kuzey Kıbrıs Narenciye Üreticiler Birliği Derneği Başkanı Turgut Akçın, narenciye üretimi ve iç piyasa durumu hakkında açıklamalarda bulunarak özellikle mandalina üretimiyle ilgili olarak, Washington ve Klementin gibi çeşitlerin iç piyasa için hasat edilip tüketiciye sunulmaya başlandığını belirtti.
Akçın, genel hasat için henüz zaman olduğunu ve sezonun ocak ayında başlayacağını ifade ederek
iç piyasada talep gören ürünlerin tüketiminin devam edeceğini, ikinci sınıf ürünlerin ise konsantre üretimi için kullanılacağını söyledi.
Narenciye sezonu için tüccarların da hazırlıklarını sürdürdüğünü kaydeden Akçın, bu kapsamda Türkiye’den gelen tüccarların bahçe kapatmaya yönelik üreticilerle görüşmeler yaptığına dikkat çekti.
Akçın, genel hasat sezonunun önceki yıllarda bu zamanlarda başladığını hatırlatarak, geçmiş yıllarda sarartma uygulamasının yaygın olduğunu ancak bu uygulamanın 2000’li yıllarda kaldırıldığını anımsattı.
Dünya genelinde sarartma uygulamasının hala devam ettiğini, hatta Küba’dan sarartılmış greyfurtların Avrupa’ya gönderildiğine işaret eden Akçın, ülkemizde bu uygulamanın kaldırıldığını bunun yerine greyfurtların büyük ölçüde konsantre üretiminde kullanıldığına vurgu yaptı.
Akçın, greyfurtta yıllar içinde yavaşlayan talep nedeniyle ülkemizde sarartmanın kaldırıldığını ve ihracat yerine konsantreye yönelme olduğunu söyleyerek geçmişte Cypfruvex’te hasat sorumlusu olarak görev yaptığı 1980-1990’lı yıllarda, 40-45 bin ton civarında greyfurt ihracatı yapılırken bugünkü ihracat miktarının 3 bin ton civarına gerilediğini açıkladı.
Geçen sezonun değerlendirmesi
Ülkemizdeki narenciye üretimi ve rekoltesine ilişkin değerlendirmede bulunan Akçın, yıllık narenciye rekoltesinin yaklaşık 130 bin ton civarında olduğunu ancak geçen yıl da aynı miktarda rekolteye ulaşılmasına rağmen bütün hasadın tamamlanamadığını açıkladı.
Akçın, narenciyede yaşanan sıkıntılar nedeniyle bazı üreticilerin bahçelerine yeterince bakamadığını ve birçok ürünün yere döküldüğünü hatırlatarak “Geçen sene de 130 bin ton rekolte vardı, ama hepsinin hasadı yapılamadı, çoğu yere döküldü ve çürüdü.” şeklinde konuştu.
Greyfurt hasadının kısmen tamamlanmış olmasına rağmen, diğer narenciye çeşitlerinde ciddi kayıpların yaşandığının altını çizen Akçın, King mandalina türünde yaklaşık 40 bin ton hasat yapılmasına rağmen, 15 bin tonunun yere düştüğünü ve çürüdüğünü belirtti.
Akçın, Valensiya portakalında da benzer bir durum yaşandığını ve 15-20 bin ton civarındaki ürünün yere döküldüğünü ifade ederek Türkiye’ye yapılan narenciye ihracatına ilişkin de bilgi verdi.
Geçtiğimiz yıl Türkiye’ye ihracat için verilen 15 bin tonluk talebe dayanarak, sadece 5-10 bin ton narenciye ihracatının yapılabildiğini kaydeden Akçın, şöyle devam etti:
“Ülkemizde taşıyıcı vektör böcek görüldü ancak yeşilleme hastalığı meyvede görülmedi. Geçen sene 100 bin tonun üzerinde hasat yapıldı ve tek bir meyvede bile bu hastalığa rastlanmadı.Ancak buna rağmen tedbir olarak hem limanda hem de içeride ilaçlama yapıldı, Türkiye’nin talebi üzerine ürün burada yaklaşık bir ay kadar tutuldu.. Ürünlerin fomigasyon (gazlama) işlemine tabi tutulması bu süre zarfında portakalın renginin değişmesine ve direncinin azalmasına neden oldu. Sonuç olarak, Türkiye’ye yapılan ihracatta ürünler “eridi” ve yüzde 80’inden fazlası çürüdü. Geçen sene ürünlerin tümü konsantreye gitti. Çok iyi bir fiyata da sattılar konsantreyi tonu 5 bin euroya gitti ama üreticiye yansıtma durumu olmadı.”
“Hâlâ bir kısım üretici ödenmedi”
Akçın, üreticilerin çok emek verdiğinin altını çizerek su fiyatlarının yüksekliğini ve bölgelerdeki su fiyatlarının tonunun 10-15 TL arasında değiştiğini belirtti.
Türkiye’den gelen suyu alabilen üreticilerin ise bu suyun tonunu 5-6 TL gibi düşük bir fiyatla temin edebildiklerini belirten Akçın, ancak kuyu suyu kullanan üreticiler için maliyetlerin daha da arttığını, elektrik fiyatlarının artmasıyla birlikte üreticilerin su maliyetinin ton başına 13-15 TL’ye kadar çıktığını açıkladı.
Akçın, bu fiyatların içme suyu fiyatlarıyla neredeyse aynı seviyelere geldiğinin altını çizerek “Üstelik yeni sezon geldi ancak hükümet hala bir kısım üreticiyi ödemedi. Üreticilerin bir kısmına Valensiya ürününün ödemeleri yapılmadı.” diyerek hükümetin üreticilere yaptığı ödemelerdeki gecikmelere dikkat çekti.
“İhracat kapıları açıldı”
Geçtiğimiz sezonda ihracatta Türkiye kapılarının kapalı olduğunu ancak bu yıl Türkiye Cumhuriyeti büyükelçisi ile yaptıkları temaslar çerçevesinde güvence aldıklarını söyleyen Akçın şöyle devam etti:
“İhracat için kapılar hem Türkiye hem de üçüncü ülkelere açıldı. Dolayısıyla geçen seneki gibi ihracatta sıkıntı yok. Her türlü ihracat Türkiye üzerinden ve Türkiye’ye yapılacaktır noktasında resmi olarak açıklamalar da yapıldı. Yalnızca paketlenmiş ürün gidebilir. Geçmişte kasa ile de yapraklı da giderdi. Bu sene bunlara izin verilmedi çünkü yapraklı meyvelerde hastalığı aktarma durumu var…”
“Dünyada ürün az”
Akçın, tüccarların yeni sezona ilişkin ürün almak için çalıştığını ve temaslar gerçekleştirdiğini söyleyerek “çünkü dünya genelinde narenciye verimi azaldı, ürün az. Bu nedenle hem talep artacak hem de üreticiler açısından fiyatlarda olumlu bir gelişme olacak.” dedi.
En büyük narenciye üreticisi olan İspanya’da sel baskını yaşandığını hatırlatan Akçın, “İspanya’da sel baskını oldu. O bölge aynı zamanda narenciye bölgesiydi. Büyük bir hasar var. Dolayısıyla bu sene tüm ürünlerde talep artacak.” vurgusu yaptı.
“Üreticiler acele etmesin”
Akçın, yeni sezon narenciye üretimi ve piyasası hakkında umut verici açıklamalarda bulunarak hava şartlarının uygun olması halinde ekilen genç narenciye bahçelerinin etkisiyle rekoltenin her yıl artacağına dikkat çekti.
Şimdilerde King mandalin hasadına da başlandığını söyleyen Akçın, tüccarların şu an için kilogram başına üreticilere 12-13 TL fiyat verdiklerini, ton başına ise 12-13 bin TL’nin üzerinde teklifler sunduklarını açıkladı.
Akçın, üreticilere acele etmemeleri ve piyasanın oturmasını beklemeleri gerektiği çağrısında bulunarak fiyatların önümüzdeki dönemde yükselmesini beklediğini belirtti.
Üreticilerin yıllık çabaları ve emeklerinin boşa çıkmaması için sabırlı olmaları ve piyasa oluşmadan ürünlerini satmamaları gerektiğinin altını çizen Akçın, yeni sezona ilişkin umut olduğunu kaydetti, dünya piyasasında narenciye ürünlerinde yaşanan azlık nedeniyle ihracat talebinin artacağını ve bu talebin ülkemize de yansıyacağını ifade etti.
Yorumlar kapalı.